Szukaj

Fizjologiczne procesy starzenia się przewodu pokarmowego

Fizjologiczne procesy starzenia się przewodu pokarmowego

Starzenie się oznacza stopniowe, powolne pogorszenie funkcji narządów, co uniemożliwia utrzymanie homeostazy, czyli zdolności organizmu do samoregulowania procesów biologicznych. Światowa Organizacja Zdrowia za początek starości uznaje 60 rok życia. Wiek od 60 do 75 roku życia to wczesna starość, czyli wiek podeszły.

U seniorów wraz z wiekiem dochodzi do upośledzonego odczuwania smaku i zapachu. Niewystarczający poziom higieny jamy ustnej prowadzi do ubytków w uzębieniu i chorób przyzębia. Utrata zębów powoduje zmniejszone łaknienie, co w konsekwencji doprowadza do niedożywienia. Niemożność zjadania surowych warzyw i owoców skutkuje powstaniem niedoborów witamin
i minerałów. Sztuczne uzębienie zaburza odczuwanie smaku potraw. Na skutek zaniku kubków smakowych seniorzy starają się dodać smak potrawom przez nadmierne używanie soli i cukru. Produkcja śliny w jamie ustnej ulega obniżeniu, co jest spowodowane zarówno starszym wiekiem, jak i współistniejącymi chorobami. Seniorzy cierpią z powodu zbyt małego nawodnienia organizmu spowodowanego zaburzonym odczuwaniem pragnienia. Niedobór wody w diecie obniża sprawność umysłową i hamuje wchłanianie witamin z grupy B i witaminy C, co z kolei obniża odporność organizmu.

Błona śluzowa oraz błona mięśniowa żołądka robi się coraz cieńsza. Dochodzi do zaniku gruczołów wydzielniczych w śluzówce żołądka, co skutkuje zmniejszonym wytwarzaniem kwasu solnego. Proces trawienia białek i opróżnienie żołądka ulega spowolnieniu, co wywołuje zaparcia. Mięśnie przewodu pokarmowego wiotczeją, co doprowadza do refluksu żołądkowo-jelitowego. Wśród seniorów po 70 roku życia powszechna jest infekcja bakterią Helicobacter pylori, doprowadzająca do wystąpienia przewlekłego stanu zapalnego żołądka.

Osoby starsze cierpią często na zaparcia, ale to schorzenie jest spowodowane niewłaściwą dietą, ubogą w błonnik, a nie procesami fizjologicznego starzenia się organizmu. Nagłe przejście na dietę bogatobłonikową zaleconą przez lekarza doprowadza do powstania fermentacji w jelitach po zjedzeniu dużej porcji warzyw i owoców.

Po 50 roku życia następuje spadek wydzielania enzymu – laktazy rozkładającej cukier mleczny
w przewodzie pokarmowym. W celu wyeliminowania przykrych doznań w postaci wzdęć, poleca się spożywanie fermentowanych napojów mlecznych. Nie należy całkowicie rezygnować ze spożywania nabiału, gdyż prowadzi to do niedoboru wapnia i w konsekwencji pogarsza stan układu kostnego.

Stan wątroby ulega sporym zmianom wraz z wiekiem. Dochodzi do zmniejszenia masy narządu oraz spadku przepływu krwi w nim o 30-35%. Zdolność wątroby do samoregeneracji uszkodzeń podlega ograniczeniu. Metabolizm leków spowalnia, dlatego nadmiar zażywanych medykamentów dodatkowo obciąża i tak już osłabiony organ.

Trzustka i jej przewody ulegają włóknieniu, co skutkuje spadkiem produkcji enzymów trawiennych. Następuje ograniczenie trawienia białek, a w mniejszym stopniu tłuszczy i węglowodanów. Spadek wydzielania insuliny doprowadza u seniorów do występowania cukrzycy typu 2.