Społeczeństwo polskie starzeje się a seniorzy potrzebują wsparcia, ale jak powinna wyglądać pomoc dla osób starszych.
Czy polscy seniorzy mogą liczyć na wsparcie? A może pozostawiamy ich samym sobie? Aż 85% Polaków twierdzi, że pomaga osobom starszym. Z drugiej strony, wspieramy najczęściej wyłącznie seniorów z naszej rodziny i nawet wtedy ograniczamy się do sytuacji nagłych, zapominając o codziennej trosce.
Czy na pewno wiemy jak powinna wyglądać pomoc dla osób starszych ?
Niewiele grup społecznych ma swoje święto kilka razy do roku. Seniorzy są pod tym względem grupą wyjątkową.
1 października przypada Międzynarodowy Dzień Seniora, niecałe trzy tygodnie później- 20 października – obchodzimy Europejski, a 14 listopada – Ogólnopolski Dzień Seniora. W ten sposób chcemy pokazać osobom starszym, naszym rodzicom i dziadkom, że są dla nas ważni, że ich doceniamy i chcemy otoczyć ich opieką.
Czy jednak przekłada się to na rzeczywiste wsparcie i troskę?
Jaki jest stosunek społeczeństwa do seniorów oraz pomoc, jakiej im udzielamy ?.
- Polska nie ceni seniorów
Stosunek do osób starszych w Polsce oceniamy zdecydowanie krytycznie. Ponad 40% Polaków uważa, że jest raczej zły, osobom w podeszłym wieku trudno funkcjonować w naszym kraju i nie mają zapewnionej należytej opieki. 18% Polaków twierdzi, że stosunek do seniorów w naszym kraju jest wręcz zdecydowanie zły, a starsi ludzie są traktowani jako zło konieczne. Z drugiej strony, niemal 1/3 (31%) obywateli sądzi, że Polacy są raczej dobrze nastawieni do osób starszych.
- Pomagamy starszym
Zaawansowany wiek wiąże się z niższą sprawnością, a często również z ciągłymi kłopotami ze zdrowiem. Nic zatem dziwnego, że ponad połowa (55%) Polaków zna lub słyszała o seniorach, którzy potrzebują wsparcia. Zdecydowana większość, bo aż 85% deklaruje, że zdarza im się pomagać osobom starszym.
- Rodzina przede wszystkim
Pomocną dłoń do seniorów wyciągają najczęściej najbliżsi. Aż 57% Polaków przyznaje, że co prawda wspiera starszych, ale tylko w ramach własnej rodziny. Sytuacja samotnych seniorów jest więc dużo trudniejsza. Na szczęście, mogą liczyć na wsparcie tych z nas, którzy mają chęci, czas i możliwości otoczenia troską także ludzi spoza najbliższego kręgu. Jednemu na pięciu Polaków zdarzyło się wspierać osoby w podeszłym wieku w charakterze wolontariusza lub w ramach swojej parafii.
- Rodzina okazuje się bardzo ważna także z punktu widzenia osób, które opiekują się osobą starszą.
56% Polaków może w takiej sytuacji liczyć na pomoc rodziny. W przypadku 14% pomocą w opiece nad seniorem służy partner lub partnerka. Natomiast 12% Polaków opiekuje się starszymi osobami samodzielnie.
- Pomoc tylko w nagłych wypadkach
Choć pomagamy, to najczęściej incydentalnie. Nie ma mowy o stałej, codziennej trosce. Okazuje się bowiem, że aż 60% Polaków wspiera osoby starsze nieregularnie, tylko w nagłych wypadkach. Kolejne 10% poświęca seniorom nie więcej niż 5 godzin w tygodniu. Z drugiej strony, 20% Polaków przeznacza na pomoc osobom lub osobie starszej ponad 20 godzin tygodniowo, czyli niemałą część życia.
Dostrzegamy potrzeby osób starszych i zgadzamy się, że potrzebują pomocy. Niestety, obowiązki rodzinne czy zawodowe sprawiają, że trudno znaleźć siły i czas na stałe wsparcie, tymczasem nie sposób przecenić codziennej troski, wyrażającej się czasem w bardzo prosty sposób, na przykład poprzez wspólne spędzanie czasu.
- Opieka nad seniorem wymaga poświęceń
Trudność, z jaką przychodzi nam otaczanie osób w podeszłym wieku stałą opieką wiąże się także z koniecznymi wyrzeczeniami. 20% Polaków, ze względu na opiekę nad seniorami, musi rezygnować ze spotkań towarzyskich. Niewiele mniej, bo 19%, nie korzysta z urlopu. Około 17% rezygnuje z rozrywki, np. wyjść do kina, teatru czy kawiarni. Dla jednego na dziesięciu Polaków wsparcie seniorów oznacza ograniczenie czasu spędzanego z najbliższą rodziną, partnerem czy dziećmi.
- Pomagamy, bo…
Co ma największy wpływ na nasze zaangażowanie? Ponownie widać, jak wielkie znaczenie ma rodzina.
Dla 28% Polaków właśnie więzi rodzinne są głównym powodem wspierania seniorów. Niewiele mniej, bo 27% deklaruje, że po prostu należy pomagać. Duże znaczenie ma również to, że obecni seniorzy opiekowali się nami w dzieciństwie, w związku z czym czujemy się zobowiązani im pomóc (14%). Taki sam odsetek pomaga z miłości.
- Jak pomagamy seniorom?
Osoby w podeszłym wieku mają różne potrzeby, wynikające z charakteru czy stanu zdrowia. Pomagamy zatem na różne sposoby, często zapewniając po prostu niezbędne wsparcie w życiu codziennym.
18% Polaków pomaga seniorom w prowadzeniu gospodarstwa domowego, np. robiąc zakupy, sprzątając czy przygotowując posiłki. Niewiele mniej (15%) wspiera poprzez dotrzymywanie towarzystwa i np. wspólne spacery. Na kolejnych pozycjach znajduje się pomoc w załatwianiu spraw urzędowych czy wizyt lekarskich (14%) oraz pielęgnacja w chorobie (13%). Z kolei 12% Polaków pomaga seniorom w czynnościach związanych z higieną osobistą, a 11% – udzielając porad w różnych sprawach. Co dziesiąty z nas organizuje czas osobom starszym. Znacznie częściej poświęcamy czas niż pieniądze – tylko 6% wspiera seniorów finansowo. Co ciekawe, około 35% Polaków przystosowało swoje mieszkanie do potrzeb osoby w podeszłym wieku, np. likwidując wysokie progi w drzwiach lub instalując uchwyt na wannie.
- Opieka nad seniorami rolą rodziny i państwa
Na pytanie, kto powinien w największym stopniu zajmować się osobami starszymi ponad 36% Polaków odpowiada, że to obowiązek rodziny. Sporo mniej, bo 22% twierdzi, że pierwszoplanową rolę powinno odgrywać państwo. Według 4% osoby starsze powinny być samowystarczalne.
Ponad 27% z nas chciałoby samemu zajmować się seniorami z rodziny. Niewiele mniejszy odsetek (24%) za najlepsze rozwiązanie uważa opiekuna domowego. Z kolei 14% Polaków najwyżej ceni połączenie obu form opieki – samodzielną troskę o osobę starszą, ale z doraźnym wsparciem opiekuna. Wyraźna mniejszość Polaków (9%) chciałaby zapewnić seniorowi miejsce w domu opieki.
Starsi ludzie rzadko lubią zmiany a przeprowadzka do domu opieki może okazać się dla nich stresującym doświadczeniem. Dostrzegają to także młodsi Polacy i dlatego tak wielu z nas chciałoby zapewnić seniorom dobrą opiekę domową.
- Zbyt mało aktywności w życiu seniora
Prawie połowa (48%) Polaków twierdzi, że w ich okolicy organizowane są zajęcia aktywizujące seniorów. Pomimo tego, 3/4 osób, które opiekują się seniorami przyznaje, że ich podopieczni nie podejmują żadnych aktywności. Jeżeli już się na coś decydują, najczęściej są to zajęcia rehabilitacyjne (16%). Niecałe 5% Polaków twierdzi, że osoby starsze, którymi się opiekują, samodzielnie uprawiają sport lub ćwiczą. Zaledwie 3% potwierdza, że ich podopieczni biorą udział w imprezach
i wydarzeniach specjalnie organizowanych dla starszych osób.
Coraz więcej instytucji oferuje różne formy aktywności dedykowane osobom starszym, które mogą zdecydowanie poprawić jakość ich życia. Bardzo istotnym zadaniem opiekunów jest zatem nie tylko pomoc seniorom w radzeniu sobie z trudami życia codziennego, ale także zachęcanie do ruchu i aktywnego udziału w życiu społecznym. To pozytywnie wpływa zarówno na stan psychiczny,
jak i fizyczny starszych ludzi.
