Konflikty w rodzinie są nieprzyjemnym przeżyciem dla osób w każdym wieku. Osoby starsze mogą jednak znosić je wyjątkowo ciężko. Wynika to głównie z faktu, iż w jesieni życia każdy chciałby mieć spokój, by móc odpocząć po trudach wcześniejszych lat. Oczekuje się też zrozumienia i wsparcia od tych, którym poświęciło się większość czasu i uwagi. Poza tym wiąże się to z naturalnym zmartwieniem, jakim są niesnaski wśród najbliższych. Mając dzieci i wnuki, pragnie się nawiązania z nimi zgodnych, bliskich relacji. Co zatem można zrobić, by zachować porozumienie między członkami rodziny?
Szacunek dla każdego
Podstawą życia w zgodzie jest szacunek. Choć w naszej kulturze przyjęło się, że niekwestionowany powinien być szacunek głównie młodych wobec starszych, to jednak każdemu, bez względu na wiek, należy się poszanowanie. Niezwykle ważnym jest, by członkowie rodziny szanowali swoje poglądy i decyzje. Oczywiście, można doradzać, jednak przymuszanie czy szantażowanie jest najgorszym rozwiązaniem. Szczere, spokojne rozmowy i akceptacja różnic między bliskimi to podstawa szczęśliwej, zgodnej rodziny. Chcąc przekonać kogoś do swoich racji, nie należy natomiast naciskać, a spokojnie przedstawiać sensowne argumenty. Należy pamiętać, że szacunek między bliskimi sobie osobami powinien być budowany każdego dnia. Wtedy, w razie konfliktu, łatwiej będzie o spokojne wyjaśnienie sprawy.
Uznanie samodzielności
Rzeczą naturalną jest chęć doradzania bliskim, jednak osoby starsze często zapominają, że rozmawiając ze swoimi dziećmi, mają do czynienia z osobami dorosłymi. Wynikające z przyjętych norm posłuszeństwo wobec rodziców przestało ich obowiązywać, a decyzje powinny podejmować samodzielnie. Tym bardziej że czasy się zmieniają i obecne realia zdecydowanie różnią się od młodzieńczych lat dzisiejszych seniorów. Dzieciom i wnukom w wielu przypadkach należy po prostu zaufać. A jeśli ich zdanie jest zupełnie inne, czasem trzeba uznać wyższość młodości i dać wolność, zapewniając akceptację i ewentualne wsparcie. Nie ma sensu usilnie przekonywać do swojego zdania, ponieważ prowadzi to do utarczek i może pogorszyć kontakty. Każdy jest kowalem własnego losu i niestety, nie każdego da się przestrzec przed błędami.
Na polu bitwy
Czasem jednak, niezależnie od własnego postępowania, senior znajduje się w centrum rodzinnego konfliktu. Bywa tak, na przykład, gdy dzieci kłócą się z wnukami albo dzieci kłócą się między sobą. Najważniejsze wydaje się pozostanie neutralnym i obiektywnym w opiniach. Warto wnikliwie obserwować i analizować zachowanie bliskich, by być świadomym tego, co się dzieje. Skala ingerencji w sytuację w dużej mierze zależy od relacji rodzinnych. Jeśli senior traktowany jest z wystarczającym szacunkiem przez wszystkich członków rodziny, jego zdanie może okazać się kluczowe. Decydując się na zabranie głosu, trzeba jednak liczyć się z tym, że może to spotęgować nieprzyjemną atmosferę. Jeśli któraś ze stron poprosi o pomoc mediacyjną, szczególnie należy pamiętać o bezstronności. Bez względu na realne odczucia, by pozostać godnym zaufania, powinno się racjonalnie podejść do problemu i wskazać rozwiązanie najbardziej logiczne. Lepiej zrezygnować z potajemnego doradzania jednej stronie konfliktu. Chcąc wziąć udział w sprzeczce, trzeba być otwartym, by dodatkowo nie zrazić do siebie żadnej z osób.
Gdy nie ma szans na zażegnanie konfliktu…
Istnieją konflikty tak poważne, że nie udaje się dojść w nich do kompromisu, nawet jeśli obie strony są sobie bliskie. W skrajnych sytuacjach zaleca się skorzystanie z pomocy neutralnego mediatora. Osoba z zewnątrz będzie mogła obiektywnie rozpatrzyć stanowiska wszystkich stron, racjonalnie je oceniając. Aby mieć pewność, że w rozwiązaniu problemu pomaga właściwa osoba, najlepiej jest skorzystać z usług profesjonalnych mediatorów. Mediacjami mogą zajmować się np. psychologowie, psychoterapeuci, a w poważniejszych sprawach – wykwalifikowani mediatorzy sądowi.
