Korzystanie z internetu staje się nieodzowną częścią życia, również dla seniorów. Dzięki sieci można utrzymywać kontakt z rodziną, dokonywać zakupów, korzystać z bankowości online czy rozwijać swoje zainteresowania. Jednak wirtualny świat, oprócz wielu korzyści, niesie ze sobą także zagrożenia, takie jak oszustwa, wirusy komputerowe czy kradzieże danych. Seniorzy, często mniej zaznajomieni z technologią, mogą być szczególnie narażeni na działania cyberprzestępców. W tym artykule przedstawiamy najczęstsze pułapki w sieci i sposoby, jak ich unikać, by korzystać z internetu w sposób bezpieczny i komfortowy.
Jednym z najpopularniejszych oszustw w internecie jest tzw. phishing. Polega na wysyłaniu fałszywych wiadomości e-mail lub SMS, które wyglądają jak pochodzące od zaufanych instytucji, np. banków, urzędów czy firm kurierskich. Ich celem jest wyłudzenie poufnych informacji, takich jak hasła czy numery kont. Aby się przed nim ochronić należy przestrzegać kilku prostych zasad. Po pierwsze zawsze sprawdzaj adres nadawcy. Często oszuści stosuję lekko zmienioną nazwę instytucji. Po drugie nigdy nie klikaj w linki w wiadomościach, ani nie otwieraj plików, których się nie spodziewasz, nawet jeśli kieruje Tobą czysta ciekawość. Oszuści mogą to wykorzystać, by zainstalować na twoim komputerze złośliwe oprogramowanie. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, skontaktuj się bezpośrednio z instytucją, która rzekomo wysłał wiadomość. Ich pracownicy są odpowiednio przeszkoleni i pomogą ci rozwiać wątpliwości oraz podziękują za czujność.
Oszuści tworzą również strony internetowe, które wyglądają niemal identycznie jak oficjalne witryny sklepów, banków czy organizacji. W rzeczywistości mają one na celu kradzież danych lub pieniędzy. Upewnij się, że adres strony zaczyna się od „https://”, co oznacza bezpieczne połączenie. Zwracaj uwagę na błędy językowe czy dziwnie brzmiące adresy stron. Korzystaj z wyszukiwarek, by wchodzić na oficjalne strony, zamiast klikać w przypadkowe linki.
Zakupy przez internet mogą być wygodne, ale trzeba zachować ostrożność, aby nie paść ofiarą oszustów.
Jak rozpoznać bezpieczne sklepy internetowe?
- Sprawdź opinie innych klientów na temat sklepu.
- Upewnij się, że sklep posiada pełne dane kontaktowe, w tym adres i numer telefonu.
- Wybieraj znane i renomowane sklepy internetowe.
Metody płatności
- Korzystaj z płatności kartą lub systemów pośredniczących, takich jak PayPal, które oferują dodatkowe zabezpieczenia.
- Unikaj płatności z góry na konto, zwłaszcza w mało znanych sklepach.
Media społecznościowe, takie jak Facebook czy Instagram, są świetnym narzędziem do utrzymywania kontaktu z rodziną i znajomymi. Niestety, to również miejsce, gdzie oszuści mogą próbować zdobyć nasze zaufanie. Nie akceptuj zaproszeń od osób, których nie znasz osobiście. Nie udostępniaj publicznie swoich danych osobowych, takich jak adres czy numer telefonu. Unikaj też klikania w podejrzane linki, nawet jeśli są wysłane przez znajomego – jego konto mogło zostać przejęte. Zwłaszcza jeśli znienacka prosi o szybki przelew BLIK, bo skończyły mu się pieniądze. Lepiej wtedy zadzwoń do niego na telefon i poproś o potwierdzenie.
Bankowość online to wygodne rozwiązanie, ale wymaga szczególnej ostrożności. Cyberprzestępcy często próbują uzyskać dostęp do kont bankowych, aby ukraść pieniądze.
Zasady bezpiecznego korzystania z bankowości internetowej:
- Loguj się tylko z bezpiecznych urządzeń i sieci Wi-Fi.
- Używaj silnych, unikalnych haseł i regularnie je zmieniaj.
- Zainstaluj aplikacje mobilne banków tylko z oficjalnych sklepów (Google Play, App Store).
- Nie udostępniaj nikomu swoich danych logowania ani kodów autoryzacyjnych.
Zainstalowanie odpowiednich zabezpieczeń na komputerze czy smartfonie to podstawa ochrony przed wirusami i innymi zagrożeniami.
Co zrobić?
- Zainstaluj program antywirusowy i regularnie go aktualizuj.
- Aktualizuj system operacyjny i aplikacje, aby uniknąć luk w zabezpieczeniach.
- Ustaw automatyczne kopie zapasowe danych, by chronić swoje pliki przed utratą.
Oszuści coraz częściej działają również przez telefony i SMS-y. Mogą podszywać się pod banki, operatorów telefonii czy nawet bliskich.
Jak się zabezpieczyć?
- Nigdy nie podawaj danych osobowych ani numerów kart przez telefon, jeśli rozmówca nie jest zweryfikowany.
- W przypadku podejrzanych SMS-ów nie klikaj w linki – mogą prowadzić do fałszywych stron.
- Jeśli masz wątpliwości, oddzwoń na oficjalny numer instytucji, która rzekomo się z Tobą kontaktowała.
Ciągłe poszerzanie wiedzy na temat bezpieczeństwa internetowego to najlepszy sposób na uniknięcie zagrożeń.
Gdzie szukać pomocy?
- Lokalne centra seniora często organizują warsztaty z obsługi komputera i internetu.
- Rodzina lub znajomi mogą pomóc w nauce podstawowych zasad bezpiecznego korzystania z sieci.
- Warto również korzystać z poradników online przygotowanych przez organizacje zajmujące się bezpieczeństwem w sieci.
Internet to niezwykle przydatne narzędzie, które może ułatwić życie seniorom. Kluczem do bezpiecznego korzystania z sieci jest zachowanie ostrożności i stosowanie się do podstawowych zasad bezpieczeństwa. Unikaj podejrzanych linków, regularnie aktualizuj oprogramowanie i korzystaj z pomocy bliskich lub specjalistów, aby poruszać się po wirtualnym świecie bez obaw. Dzięki temu możesz cieszyć się pełnią możliwości, jakie oferuje internet, bez ryzyka stania się ofiarą oszustwa.
