Choroba Parkinsona jest zaraz po chorobie Alzheimera drugim najczęściej występującym schorzeniem neurodegeneracyjnym, a przyczyny powstania tej choroby nie są dokładnie poznane. Prawdopodobnie istnieje wrodzona predyspozycja do zachorowania, czynniki środowiskowe też nie pozostają obojętne dla zdrowia, bowiem w żywności odnaleźć można substancje neurotoksyczne, takie jak pestycydy.
Istnieją 4 objawy pozwalające na rozpoznanie choroby Parkinsona:
– Spowolnienie ruchowe, czyli wolniejsze mówienie, chodzenie, rozpoczynanie ruchu.
– Drżenie spoczynkowe, które zanika w momencie wykonywania ruchu.
– Sztywność mięśniowa występująca w kończynach oraz w mięśni tułowia i szyi, co doprowadza do pochylenia sylwetki. Ten objaw uwidacznia się też na twarzy chorego, jako tzw. twarz maskowata.
– Zaburzenia odruchów postawnych, co skutkuje trudnościami z utrzymaniem równowagi.
Objawy, których pojawienie się zwiastuje wystąpienie w przyszłości choroby Parkinsona (mogą one dotykać pacjenta nawet kilka lub kilkanaście lat wcześniej):
– Depresja
– Zaparcia
– Osłabienie węchu
– Zaburzenia snu polegające na wzmożonej aktywności ruchowej w nocy, czasami doprowadzającej do wystąpienia obrażeń ciała u chorego.
Niemniej uciążliwymi przypadłościami w chorobie Parkinsona są objawy pozaruchowe, które często pojawiają się w zaawansowanym stadium choroby:
– Zaburzenia pamięci, które występują po wielu latach przyjmowania leków, jako skutek uboczny.
– Zaburzenia autonomiczne, czyli częste oddawanie moczu w nocy, co w połączeniu z nagłymi spadkami ciśnienia przy wstaniu z łóżka, może doprowadzić do niebezpiecznego upadku chorej osoby.
– Zaburzenia psychotyczne
– Objawy nocne, czyli zespół niespokojnych nóg, który uaktywnia się wieczorem i w nocy, a ulgę
w uczuciu dyskomfortu zapewnia poruszanie nogami. Objawy te czasami mogą wystąpić podczas długiego unieruchomienia kończyn dolnych np. podczas jazdy autem.
Mechanizm powstawania choroby wynika z niedoboru aminokwasu zwanego dopaminą, na skutek obumierania komórek nerwowych. Niestety nie istnieje jeszcze leczenie pozwalające na wyleczenie lub zahamowanie procesów degeneracyjnych. Na leczenie składa się rehabilitacja ruchowa oraz postępowanie farmakologiczne, pozwalające stłumić objawy choroby.
Najczęściej stosowanym lekiem jest lewodopa – prekursor dopaminy przekształcany w mózgu
w endogenną dopaminę. Do tej pory nie wynaleziono skuteczniejszego leku, gdyż po jego zastosowaniu u większości pacjentów następuje widoczna poprawa stanu klinicznego. Niestety przy długotrwałym leczeniu lewodopą dochodzi do występowania skutków ubocznych przejawiających się pod postacią zaburzeń ruchowych. Niebezpieczne są tzw. przymrożenia chodu w połączeniu z zachwianiem równowagi, co może spowodować upadek chorego w miejscach publicznych lub na ruchliwej ulicy.
Inną grupą leków są agoniści dopaminy, ale te preparaty też nie są pozbawione skutków ubocznych. Jako działania niepożądane występują tu nagłe spadki ciśnienia krwi oraz niespodziewane zaśnięcia, co nie pozwala na prowadzenie auta. Agoniści dopaminy występują na rynku farmaceutycznym również
w postaci plastrów naklejanych raz na dobę, co umożliwia pobudzanie receptorów w mózgu w sposób równomierny przez cały dzień bez niebezpieczeństwa wystąpienia zastojów w sprawności ruchowej.
Niezwykle istotne jest wdrożenie kinezyterapii do planu leczenia, głównie ćwiczeń rozciągających
i równoważnych, aby pacjent mógł jak najdłużej cieszyć się samodzielnością w codziennym życiu.
Objawy pozaruchowe takie jak otępienie, zaburzenia snu, psychozy, depresja, zaparcia wymagają skoordynowanego leczenia u kilku specjalistów.
