Zmiany osobowości na przestrzeni całego życia od dawna interesowały naukowców. Nie byli oni jednak zgodni, co do ich intensywności i częstotliwości występowania. Do dziś część specjalistów przekonuje, że charakter człowieka ulega tylko nieznacznym wahaniom, a na starość wcześniejsze cechy jedynie wyostrzają się. Oznacza to, że ludzie sympatyczni stają się jeszcze milsi, a złośliwi stają się wręcz nieznośni. Jest to jednak teoria dość wątpliwa. W opozycji do niej stoją wyniki badań szkockich naukowców, którzy dowiedli, że w ciągu kilkudziesięciu lat osobowość może ulec niemal całkowitej modyfikacji. Takie wnioski wysnuto na podstawie porównania wyników badań przeprowadzonych na nastolatkach w połowie XXw. z wynikami uzyskanymi od tych samych osób, ale ponad 60 lat później. W badaniu skupiono się na 6 cechach charakteru: pewności siebie, wytrwałości, chęci dominacji, stabilności nastrojów, sumienności i oryginalności. Niewielkie podobieństwa udało się zaobserwować po latach jedynie w kwestii sumienności i stabilności nastrojów. Pod pozostałymi względami, seniorzy praktycznie zupełnie różnili się od samych siebie w wieku nastoletnim.
Wydaje się więc, że choć zwykle nie są one odczuwane na bieżąco ani przez nas samych, ani przez przebywające z nami osoby, to jednak minimalne zmiany charakteru dotykają nas z każdym rokiem. Jest to naturalne i wynika ze stale zdobywanych doświadczeń oraz nauki, jaką z nich czerpiemy. Niemniej, część specjalistów dochodzi do wniosku, że zmiany osobowościowe w jesieni życia są wyraźniejsze niż w innych okresach. Dodatkowo, są mniej zindywidualizowane. Niektóre z nich są wręcz typowe dla okresu starości i można je zaobserwować u zdecydowanej większości seniorów.
Jedną z ciekawszych zmian, o których mówią badacze, jest ograniczone poczucie humoru. Seniorzy są poważniejsi, bardziej skłonni do rozmyślań, a chęć do śmiechu stopniowo zanika. Często przestaje ich śmieszyć nawet to, co we wcześniejszych latach uznawali za szalenie zabawne. Stają się też mniej towarzyscy i zanika wcześniejsza ekstrawertyczność. Nawet ci, którzy dawniej lubili brylować wśród znajomych, z wiekiem zaczynają się izolować i więcej czasu spędzają z samymi sobą niż w gronie znajomych. Jest to o tyle zaskakujące, że często te same osoby skarżą się na samotność. Niejednokrotnie okazuje się to objawem depresji starczej, która dotyka nawet 15% osób powyżej 65. roku życia.
Kolejną typową cechą seniorów jest tzw. „upór starczy”, który najczęściej wiąże się z chęcią unikania zmian. Zmiany powodują w osobach starszych lęk przed nieznanym. Budzą obawy o to, że nie poradzą sobie z nowościami. Ściśle wiąże się to z obniżeniem samooceny i brakiem wiary we własne możliwości, które występują nawet u osób dawniej pewnych siebie i skłonnych do podejmowania ryzyka. Mimo przekonania niektórych badaczy, co do niezmienności ludzkiego charakteru, wręcz oczywistym wydaje się, że nawet nie tyle osobiste przeżycia, co specyfika wieku starczego powoduje, że charakter ulega zdecydowanej zmianie. Zachowanie dawnych cech wydaje się natomiast możliwe u tych osób, które potrafią całkowicie pogodzić się z upływającym czasem i mają odpowiednie wsparcie w najbliższych. Cechy charakteru pielęgnowane w nas przez rodzinę i przyjaciół, najpewniej pozostaną niezmienione.
