Fosfataza zasadowa jest enzymem, którego aktywność jest szczególnie związana z metabolizmem kostnym. Oznaczenie stężenia fosfatazy zasadowej jest pomocne m.in. w diagnostyce chorób układu kostnego, ale nie tylko. Sprawdź, o jakich schorzeniach może świadczyć podwyższony lub obniżony poziom ALT!
Co to jest fosfataza zasadowa?
Fosfataza zasadowa (alkaliczna), w skrócie ALT, to enzym obecny w surowicy. Jego najwyższe stężenie obserwuje się w kościach – ok. 50-60%, frakcja kostna BALP. Natomiast pozostała ilość to frakcja występująca w wątrobie i nerkach.
Fosfataza zasadowa – normy
Badanie aktywności fosfatazy zasadowej przeprowadza się na podstawie próbki krwi żylnej. Na badanie należy zgłosić się na czczo.
Wskazaniem do oznaczenia aktywności fosfatazy alkalicznej jest podejrzenie chorób kości, wątroby i dróg żółciowych.
Prawidłowy poziom poszczególnych frakcji fosfatazy zasadowej jest odmienny w zależności od wieku i płci. Normy u dzieci, ze względu na wzrost kości, są znacznie wyższe, niż w przypadku osób dorosłych. Prawidłowa aktywność fosfatazy alkalicznej w krwi dorosłych wynosi poniżej 270 IU/I, natomiast frakcji kostnej poniżej 150 IU/I.
O czym może świadczyć podwyższenie fosfatazy zasadowej?
Fosfataza zasadowa jest enzymem, którego nadmierna aktywność może sugerować obecność szeregu chorób związanych głównie z kośćcem i wątrobą. Jej wysokie stężenie obserwuje się jednak także w przypadku złamań, kiedy naturalnie wzrasta aktywność komórek kościotwórczych (osteoblastów), co świadczy o toczącym się procesie gojenia złamań.
Enzym ten wydalany jest wraz z żółcią, dlatego jego wysokie stężenie może świadczyć o zaburzeniach tego procesu, które mogą wynikać m.in. ze schorzeń, takich jak:
- kamica żółciowa,
- marskość żółciowa wątroby,
- zapalenie wątroby,
- zmiany nowotworowe.
Ponadto podwyższenie poziomu fosfatazy zasadowej może wskazywać na nieprawidłowości i schorzenia, takie jak:
- niedobory witaminy D,
- nadczynność przytarczyc,
- choroba Pageta,
- skostnienia pozaszkieletowe,
- osteomalacja,
- marmurkowatość kości.
Zmniejszenie stężenia fosfatazy zasadowej
Również zbyt niska aktywność fosfatazy alkalicznej jest wynikiem nieprawidłowym, który powinien skłonić do wykonania badań uzupełniających. Obserwując zmniejszenie poziomu fosfatazy zasadowej można podejrzewać choroby, takie jak m.in.:
- niedokrwistość,
- celiakia,
- niedobory białka,
- niedoczynność tarczycy,
- osteoporoza,
- wrodzone zaburzenia metaboliczne,
- karłowatość przysadkowa.
