Najbardziej zagrożona nadciśnieniem tętniczym jest populacja w wieku powyżej 65 roku życia. Wśród tych osób choroba występuje u 72% mężczyzn i 78% kobiet. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z istnienia swojego schorzenia. Często podwyższone ciśnienie nie daje objawów i wykrywa się je przypadkowo. Nie leczona przypadłość może doprowadzić do udaru mózgu, niewydolności serca oraz niewydolności nerek.
O nadciśnieniu tętniczym mówimy, gdy:
– średnia wartość ciśnienia tętniczego wyliczona na podstawie dwóch odrębnych pomiarów dokonanych w trakcie jednej wizyty u lekarza, jest równa lub wyższa niż 180 mmHg/ 110 mmHg (po wykluczeniu sytuacji mogących podnieść wartość ciśnienia np. stres, ból, spożycie alkoholu)
– ciśnienie skurczowe wynosi 140 mmHg lub więcej oraz/lub ciśnienie rozkurczowe wynosi 90 mmHg lub więcej. Jeśli w trakcie co najmniej 2 kolejnych wizyt u lekarza pomiary ciśnienia tętniczego wykażą podwyższone wartości, możemy mówić o istnieniu u pacjenta nadciśnienia tętniczego.
Stosować można 3 techniki pomiaru:
– pomiar wykonany przez lekarza w gabinecie
– domowy pomiar
– badanie metodą Holtera, czyli całodobowe monitorowanie ciśnienia (ABPM)
Badanie ABPM pozwala na obserwację zmienności wartości ciśnienia tętniczego w ciągu doby. Brak fizjologicznych nocnych spadków ciśnienia i wzrosty jego wartości o poranku są czynnikami predysponującymi do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.
Pomiary wykonywane w domu są dobrym miernikiem skuteczności działania leków hipotensyjnych. Na rynku istnieje duży wybór aparatów do mierzenia ciśnienia tętniczego, które różnią się stopniem zautomatyzowania, sposobem i miejscem dokonywania pomiaru. Większość aparatów do użytku domowego, między innymi aparaty nadgarstkowe, nie posiadają międzynarodowej walidacji towarzystw nadciśnieniowych BSH i AAMI (tj. certyfikatu jakości i przydatności w praktyce klinicznej). Istnieją duże rozbieżności w wynikach otrzymanych przy użyciu aparatów nadgarstkowych w porównaniu z wynikami pochodzącymi z aparatów rtęciowych. Wniosek jest taki, iż aparaty nadgarstkowe nie są wiarygodne w rozpoznawaniu i monitorowaniu leczenia nadciśnienia.
Jak samodzielnie dokonać pomiaru ciśnienia tętniczego w domu?
- Należy przyjąć pozycję siedzącą, plecy mają być oparte.
- Minimum 30 minut przed rozpoczęciem pomiaru należy wstrzymać się od aktywności fizycznej, picia napojów z kofeiną, palenia tytoniu.
- Przedramię kończyny na której dokonujemy pomiary winno być oparte o płaską powierzchnię i znajdować się na wysokości serca.
- Należy wykonać 2-3 pomiary i wyliczyć z nich wartość średnią.
Nadciśnienie tętnicze najczęściej nie wywołuje wyraźnych symptomów, zwłaszcza w początkowym okresie rozwoju choroby, gdy wartości ciśnienia nie są aż tak wysokie. Czasami występują takie objawy jak: zaczerwienienie twarzy, uderzenia gorąca, potliwość, bóle głowy, uczucie kołatania serca. Kolejne objawy są skutkiem uszkodzeń zaistniałych w narządach na skutek długotrwale istniejącego podwyższonego ciśnienia tętniczego. Są to:
– przerost lewej komory serca, przegrody międzykomorowej
– niewydolność serca
– zawał mięśnia sercowego
– tętniaki aorty
– zaburzenia widzenia
– udar mózgu
– zmiany degeneracyjne w układzie nerwowym
Pamiętajmy, że powikłania nieleczonego lub zbyt późno wykrytego nadciśnienia tętniczego narastają wraz z czasem trwania choroby i powodują dysfunkcje wielu narządów. Leczenie farmakologiczne wraz ze zmianą stylu życia zapobiega rozwojowi wielu negatywnych skutków choroby.
