Poprzez rozwód należy rozumieć rozwiązanie związku małżeńskiego przez sąd na żądanie jednego lub obojga małżonków. Aby sąd orzekł o rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód musi wystąpić trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Przesłankami, które pozwalają na orzeczenie rozwodu to ustanie pomiędzy małżonkami więzi emocjonalnej, fizycznej i gospodarczej.
Natomiast przesłanki negatywne rozwodu są to okoliczności, które nie pozwalają na jego orzeczenie mimo wystąpienia trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego.
Kodeksowe negatywne przesłanki, które powodują niemożliwość orzeczenia rozwodu, to sytuacje w których:
- na skutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci stron;
- orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;
- orzeczenia rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo jego odmowa jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
W sytuacji, gdy małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, to w postępowaniu przed sądem zostanie sprawdzone, czy ich dobro nie ucierpi na skutek rozwodu stron. Należy podkreślić, iż każde rozstanie rodziców będzie miało wpływ na dziecko i spowoduje czasowe zaburzenie jego życia, dlatego też nie wszystkie rozwody w sytuacji, gdy strony mają dzieci, będą sprzeczne z dobrem małoletnich.
Tak naprawdę sądy bardzo rzadko korzystają z tej przesłanki kierując się zasadą, że lepszym rozwiązaniem dla dziecka będzie posiadanie rodziców mieszkających osobno, niż rodziców, którzy stale się kłócą. W podjęciu decyzji, czy rozwód wpływa na dobro dziecka, sąd posiłkuje się opinią Sądowego Zespołu Specjalistów, który bada dziecko oraz rodziców, co pozwala określić, czy rozwód byłby sprzeczny z dobrem dzieci.
Sprzeczność orzeczenia rozwodu z zasadami współżycia społecznego powstaje w przypadku, gdy drugi małżonek nie chce udzielić rozwodu z uwagi na negatywne nastawienie oraz złośliwość. W sytuacji, gdy pomiędzy stronami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, a mimo to jeden z małżonków nie chce wyrazić zgody na rozwód (np. ze względu na to, że drugi małżonek rozpoczął wspólne życie z inną osobą), to sąd może uznać brak zgody za niezgodny z zasadami współżycia społecznego i mimo jej braku orzec o rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód.
Należy pamiętać, że zastosowanie jednej z wymienionych wyżej przesłanek może pozwolić na zachowanie małżeństwa oraz spowodować, że małżonkowie odbudują swoje relacje. Jednakże w sytuacji, gdy małżonków nie wiążą już żadne więzi, to brak orzeczenia rozwodu może spowodować również zaostrzenie ich problemów. To do sądu należy decyzja czy małżeństwo ma realne szanse poradzić sobie z problemami. Jeżeli sąd dojdzie do przekonania, że małżeństwa nie da się odbudować, to orzeknie jego rozwiązanie poprzez rozwód.
