W tym roku obchodzić będziemy po raz czwarty. Zgodnie z ustawą Sejmu RP 1 marca jest Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” i jest świętem państwowym.
W Częstochowie uroczystości Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych odbędą się w sobotę, 1 marca 2014 r. w kościele pw. Najświętszego Imienia Maryi (Al. Najświętszej Maryi Panny 56).
W programie:
9.00 – wykład Sławomira Maślikowskiego (OBEP Katowice) „»Do wolnej i niepodległej Polski doprowadź nas Panie!« – Żołnierze Wyklęci w regionie częstochowskim 1945–1954″
10.00 – Msza św. w intencji żołnierzy konspiracji niepodległościowej 1944–1963 celebrowana przez ks. Ryszarda Umańskiego
11.00 – po Mszy przemarsz pod tablice pamięci, złożenie kwiatów
O godz. 15.30 w Bazylice na Jasnej Górze zostanie odprawiona Msza św. za Ojczyznę i w intencji żołnierzy konspiracji niepodległościowej.
Organizatorami wydarzenia są Antykomunistyczny Związek Więźniów Politycznych, Konspiracyjne Wojsko Polskie, Jednostka Strzelecka 2028 im Gen. bryg. Stanisława „Warszyca” Sojczyńskiego, Stowarzyszanie Solidarności i Niezawisłości, Stowarzyszenie WIR, Klub Gazety Polskiej, Stowarzyszanie Kibiców „Wieczny Raków” oraz OBEP IPN Katowice (informacje o obchodach pochodzą ze strony IPN).
Z kolei do 17 marca w Zespole Szkół Ekonomicznych (ul. Świętego Augustyna 28/30) prezentowana jest wystawa „Wolni w zniewolonej szkole”, zorganizowana przez OBEP IPN w Katowicach we współpracy z Zespołem Szkół Ekonomicznych w Częstochowie, Stowarzyszeniem Solidarność Walcząca we Wrocławiu oraz Stowarzyszeniem NZS 1980. Wystawa przedstawia zaangażowanie młodzieży szkół średnich w podziemną działalność antykomunistyczną w PRL na przykładzie powstałego na początku 1985 r. Młodzieżowego Komitetu Oporu.
W ubiegłym roku Częstochowa uczestniczyła w projekcie przygotowywanym przez Fundację Niepodległość ,,Rok Żołnierzy Wyklętych”. Był to projekt do którego przystąpiło wiele miast z całej Polski. Gremialny udział samorządów miejskich stał się szansą na przypomnienie zapomnianych bohaterów. Fundacja Niepodległości jako główny organizator zapraszając tak liczną grupę organizacji i instytucji w pierwszej kolejności stawiała na krzewienie idei projektu w poszczególnych regionach a odzwierciedleniem tego były postacie bohaterów związane w najróżniejszy sposób ze swoją ,,małą ojczyzną”, czy to przez miejsce urodzenia, podejmowane działania militarne czy jakiekolwiek inne powiązania.
1 marca 1951 roku w mokotowskim więzieniu komuniści strzałem w tył głowy zamordowali przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – Łukasza Cieplińskiego i jego towarzyszy walki, którzy tworzyli ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej.
Po 1945 roku dziesiątki tysięcy żołnierzy nie złożyło broni. Powojenna konspiracja niepodległościowa była – aż do powstania Solidarności – najliczniejszą formą zorganizowanego oporu polskiego społeczeństwa wobec narzuconej władzy. W roku największej aktywności zbrojnego podziemia, 1945, działało w nim bezpośrednio 150-200 tysięcy konspiratorów, zgrupowanych w oddziałach o bardzo różnej orientacji. 20 tysięcy z nich walczyło w oddziałach partyzanckich. Kolejnych kilkaset tysięcy stanowili ludzie zapewniający partyzantom aprowizację, wywiad, schronienie i łączność. Doliczyć trzeba jeszcze około dwudziestu tysięcy uczniów z podziemnych organizacji młodzieżowych, sprzeciwiających się komunistom. Łącznie daje to grupę ponad pół miliona ludzi tworzących społeczność Żołnierzy Wyklętych. Ostatni „leśny” żołnierz ZWZ-AK, a później WiN – Józef Franczak „Laluś” zginął w walce w październiku 1963 roku.
3 lutego 2011 roku Sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu dnia 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych:
W hołdzie „Żołnierzom Wyklętych” – bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienia dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób, przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu reżimowi komunistycznemu – stanowi się, co następuje:
Art. 1. Dzień 1 marca ustanawia się Narodowym Dniem „Żołnierzy Wyklętych”.
Art. 2. Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” jest świętem państwowym.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
