Odział Onkologii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Częstochowie, jako pierwszy w subregionie zaczął leczyć czerniaka złośliwego w ramach programu lekowego NFZ.
– To nowoczesne leczenie jest bardzo kosztowne, dlatego leczenie pacjentów z czerniakiem złośliwym refunduje NFZ – wyjaśnia lek. med. Joanna Wnęk, asystent Oddziału Onkologii z Pododdziałem Chemioterapii Dziennej. – Obecnie w trakcie leczenia mamy dwóch pacjentów. Ich rokowania są dobre.
Chorzy, którzy chcieliby skorzystać z tego programu proszeni są o kontakt z Oddziałem Onkologii (tel. 34 3673309) z lekarzami.
Czerniaki skóry są złośliwymi nowotworami. W Polsce występują względnie rzadko, w ostatnich latach notuje się około 2400 nowych zachorowań rocznie. Są to jednak nowotwory o największej dynamice wzrostu zachorowań. W naszym kraju w ciągu ostatnich 30 lat liczba zachorowań zwiększyła się 3-krotnie. Za najistotniejsze czynniki ryzyka zachorowania uznaje się intensywne działanie promieniowania ultrafioletowego naturalnego (promieniowanie słoneczne) i sztucznego ( solaria), stałe drażnienie mechaniczne lub chemiczne, niska zawartość barwnika w skórze (jasna karnacja, skłonność do oparzeń słonecznych, jasne lub rude włosy) oraz predyspozycje genetyczne (rodzinny zespół znamion atypowych). W większości przypadków czerniak przejawia co najmniej jedna z poniższych cech: asymetria, nierówne brzegi znamienia, zmiany w zabarwieniu, średnica znamienia powyżej 6 mm, powiększenie lub zmiana charakteru znamienia. Wyleczalność czerniaka rozpoznanego we wczesnych stadiach zaawansowania (tzn grubość guza poniżej 1 mm) jest wysoka przy przeprowadzeniu doszczętnego wycięcia chirurgicznego, podczas gdy w przypadku zmian o większej grubości śmiertelność gwałtownie wzrasta.
– Podstawą rozpoznania czerniaków skóry jest badanie histopatologiczne całej wyciętej chirurgicznie zmiany barwnikowej – wyjaśnia Joanna Wnęk. – Po uzyskaniu wyniku badania histopatologicznego z pomocą badań dodatkowych – laboratoryjnych i obrazowych należy ustalić stopień zaawansowania choroby. Obecnie wiadomo, że istnieją różne typy czerniaków w zależności od badań genetycznych.
– W zależności od typu czerniaka stosuje się określone metody leczenia. Najważniejszym czynnikiem jest stwierdzenie przerzutów odległych tzn. zajęcie węzłów chłonnych, przerzuty w płucach, wątrobie, przerzuty do głowy. Często spotyka się czerniaka gałki ocznej, który wymaga leczenia w ośrodkach okulistyki onkologicznej, najbliższy jest w Krakowie – informuje dr n.med. Andrzej Kałmuk, kierownik Oddziału Onkologii. –
Leczenie chirurgiczne jest postępowaniem z wyboru u chorych na czerniaki. Istotą powodzenia jest radykalne usunięcie zmiany na skórze lub usunięcie zmiany przerzutowej.
W indywidualnych przypadkach po leczeniu chirurgicznym czerniaków o dużym ryzyku rozsiewu możliwe jest zastosowanie uzupełniającej radioterapii. W leczeniu paliatywnym radioterapia jest stosowana do napromieniania ośrodkowego układu nerwowego w celu opóźnienia wystąpienia krwawienia lub zaburzeń neurologicznych oraz działa przeciwbólowo u chorych z przerzutami do tkanek miękkich i kościach.
Natomiast jedynym z wielu zarejestrowanych leków cytotoksycznych w leczeniu uogólnionego czerniaka jest dakarbazyna, przy czym jej skuteczność jest ograniczona. Korzyść z leczenia można obserwować dopiero po 3-4 miesiącach co ogranicza stosowanie leku do chorych z powolnym postępem choroby.
– Od niedawna stosuje się nowoczesną metodę leczenia tzw. terapię celową refundowaną przez NFZ. Takim lekiem jest zelboref, który przynosi najlepsze efekty w leczeniu chemią. Jednak lek skierowany jest do wybranej grupy pacjentów, spełniających kryteria genetyczne – dodaje dr Kałmuk. – Nasz ośrodek jest jedynym w regionie, który może zaproponować kompleksowe leczenie od chirurga poprzez radioterapię do chemioterapii z nowoczesnymi lekami.
