Z pewnością każdego seniora zainteresują sposoby na podwyższenie emerytury.
Emerytura ustalana na „nowych” zasadach przysługuje osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r., które ukończyły powszechny wiek emerytalny ustalony dla nich indywidualnie, w zależności od daty urodzenia. Na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych http://www.zus.pl/default.asp?p=4&id=2810 każdy może sprawdzić, jaki jest jego wiek emerytalny. Prawo do „nowej” emerytury uzależnione jest tylko od osiągnięcia tego wieku. Nie ma już znaczenia, jak długo pracowaliśmy i odprowadzaliśmy składki.
Emeryturę według nowych zasad wylicza się zupełnie inaczej, niż emeryturę przyznawaną na starych zasadach.
Na wysokość tej emerytury ma wpływ:
- kwota składek emerytalnych odprowadzonych po 1.01.1999 r.,
- kwota kapitału początkowego (czyli odtworzenie składek sprzed 1999 r.)
- wiek, w którym przechodzimy na emeryturę.
Świadczenie emerytalne wyliczane jest w ten sposób, że sumę kwot zwaloryzowanych składek oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego dzieli się przez tzw. średnie dalsze trwanie życia (wyrażone w miesiącach). Innymi słowy: im więcej zgromadzimy kapitału i składek i im później odejdziemy na emeryturę, tym będzie ona wyższa.
Poniżej przedstawiamy siedem sposobów na podwyższenie emerytury wyliczonej według „nowych” zasad.
Sposób pierwszy – zamiana
Zamienić emeryturę może osoba, która urodziła się po 31 grudnia 1948 r., przebywa na emeryturze wcześniejszej, a obecnie osiąga powszechny wiek emerytalny, ustalony dla każdego indywidualnie, w zależności od daty urodzenia. Po ukończeniu tego wieku może złożyć nowy wniosek o emeryturę.
Ale uwaga: trzeba wiedzieć, że podstawa obliczenia emerytury po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego będzie obniżona o kwoty wszystkich pobranych wcześniej emerytur, przyznanych przed osiągnięciem tego wieku. To pomniejszenie dotyczy emerytur, do których prawo zostało ustalone poczynając od 1 stycznia 2013 r.
Sposób drugi – dorabiaj i przeliczaj
Warto pracować po przyznaniu emerytury, ponieważ zgromadzone składki na ubezpieczenie emerytalne podwyższą kwotę naszego świadczenia. Wniosek
o przeliczenie emerytury i doliczenie składek można zgłosić dopiero po zakończeniu roku kalendarzowego. Wyjątkiem są sytuacje, gdy ubezpieczenie kończy się w trakcie roku – wtedy możemy zgłosić wniosek po ustaniu tego ubezpieczenia.
Sposób trzeci – poszukaj brakujących dokumentów
Składki odprowadzane na emeryturę począwszy od stycznia 1999 r. są zapisane na naszych indywidualnych kontach, jakie mamy w ZUS. Ale na wysokość emerytury wyliczonej według nowych zasad wpływ ma również kapitał początkowy, czyli składki odtworzone za okres do końca 1998 r. Wtedy było tak, że tylko małe zakłady pracy rozliczały składki za konkretnych pracowników. Pozostali pracodawcy płacili składkę globalną za wszystkich zatrudnionych. Te odtworzone składki opłacone do końca 1998 r. to właśnie kapitał początkowy.
Warto sprawdzić, czy nie mamy w domu dokumentów, których nie dostarczyliśmy razem z wnioskiem o ustalenie kapitału. A może warto poszukać
w archiwach? Informacje na temat archiwów przechowujących dokumentację zlikwidowanych lub przekształconych zakładów pracy można znaleźć m. in. na stronach internetowych: www.zus.pl; www.archiwa.gov.pl; ewidencja.archiwa.gov.pl/miejsca.php.
Dokumentacja, która może mieć wpływ na wysokość naszego kapitału, a tym samym wysokość emerytury, to np. świadectwa pracy, legitymacja ubezpieczeniowa, zaświadczenie z uczelni o ukończeniu studiów, a także dokumentacja płacowa, np. druk Rp-7 wystawiony przez pracodawcę lub jego następcę prawnego, kopie list płac, zaświadczenia wydane przez archiwa lub inne placówki przechowujące dokumentację płacową.
Sposób czwarty – wychowywałaś dzieci? Przelicz
Od 1 maja 2015 r. weszły w życie przepisy nowelizujące ustawę emerytalną. Pozwalają one przy ustalaniu kapitału początkowego okresy opieki nad dzieckiem (czyli urlop wychowawczy oraz bezpłatny na wychowanie dzieci) traktować jak okres składkowy. To oznacza, że okresy opieki nad dzieckiem przy wyliczaniu „nowej” emerytury są uwzględniane korzystniej niż dotychczas – po 1,3% podstawy wymiaru kapitału początkowego za każdy rok tych okresów, a nie jak dotychczas po 0,7% podstawy wymiaru.
Zatem jeśli masz już wyliczoną emeryturę a wychowywałaś dzieci, musisz złożyć wniosek o jej przeliczenie z uwzględnieniem nowych przepisów.
Sposób piąty – studiowałeś/aś? Przelicz
Wspomniana wyżej nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach wprowadziła też możliwość przeliczenia emerytury dla osób, które studiowały przed 1999 rokiem.
Według starych przepisów, gdy obliczano wysokość kapitału początkowego, to osobom po studiach czasem nie zaliczano całego okresu nauki w szkole wyższej, a jedynie część. Studia są bowiem okresem nieskładkowym. Ten zaś mógł być tylko uwzględniany w wysokości 1/3 stażu pracy, czyli okresów składkowych przypadających przed 1 stycznia 1999 r. A zatem jeżeli ktoś do tej daty pracował tylko 9 lat, to chociaż studia były pięcioletnie, zaliczono mu tylko trzy lata nauki. Wprowadzone od 1 maja 2015 r. zmiany powodują, że kapitał początkowy, a zatem i emeryturę, można na nowo wyliczyć z uwzględnieniem całego okresu studiów. Nowy przepis mówi bowiem, że lata nauki na wyższej uczelni uwzględnia się w całości w stażu pracy, gdy w chwili składania wniosku o emeryturę nie przekraczają one 1/3 wszystkich okresów składkowych.
Jeśli zatem pobierasz emeryturę wyliczoną „po nowemu” i ten przepis Cię dotyczy – powinieneś jak najszybciej złożyć wniosek.
Sposób szósty – tablice trwania życia na dwa sposoby
Jak już wspomnieliśmy na początku, wysokość emerytury wyliczonej według „nowych zasad” zależy od sumy zgromadzonego kapitału początkowego i składek oraz tego, na jaki okres zostanie ona podzielona. To drugie jest związane z tablicami Głównego Urzędu Statystycznego określającymi, ile lat i miesięcy jeszcze statystycznie będziemy żyć. Wprowadzona od 1 maja 2015 r. zmiana dotyczy osób, które dalej pracują mimo osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego. One mają do wyboru dwa warianty. Ich kapitał emerytalny może być podzielony na dalsze trwanie życia z tablicy obowiązującej w dniu, w którym faktycznie przechodzą na emeryturę, lub w dniu, kiedy osiągnęły ustawowy wiek emerytalny. A trzeba wiedzieć, że te tablice co roku się zmieniają (statystycznie powoli wydłuża się średni czas życia).
Osoby, które już pobierają emeryturę, mogą zgłosić wniosek
o przeliczenie świadczenia na podanych zasadach. ZUS sprawdzi, która tablica jest dla wnioskodawcy korzystniejsza (która zawiera krótszą prognozowaną długość życia). Dzięki temu kapitał zostanie podzielony przez mniejszą liczbę miesięcy i w rezultacie emerytura będzie wyższa.
Uwaga! Nowy przepis nie ma zastosowania przy ustalaniu wysokości:
– emerytury mieszanej,
– emerytury częściowej,
– emerytury pomostowej,
– nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.
Sposób siódmy – dodatek pielęgnacyjny
Gdy emeryt ukończy 75 lat ma prawo do dodatku pielęgnacyjnego
w miesięcznej wysokości wynoszącej od 1 marca 2015 r. 208,17 zł (kwota zmieni się od 1 marca 2016 r.). Dodatek pielęgnacyjny po ukończeniu 75 lat wypłacany jest
z urzędu. Jeśli ktoś chciałby starać się o dodatek przed osiągnięciem tego wieku, musi złożyć wniosek o jego przyznanie. Konieczne będzie wydanie orzeczenia przez lekarza orzecznika ZUS, uznającego emeryta za całkowicie niezdolnego do pracy oraz do samodzielnej egzystencji.
