Zgodnie z ustawą z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników, renta rodzinna jest świadczeniem, które przysługuj uprawnionym członkom rodziny zmarłego, który był:
- emerytem lub rencistą mającym ustalone prawo do emerytury albo renty rolniczej z ubezpieczenia;
- ubezpieczony, spełniający w chwili śmierci warunki do uzyskania emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy[1].
Warto podkreślić, że najważniejszym celem renty rodzinnej jest finansowe wsparcie po śmierci bliskiej nam osoby. Wskazać jednak należy, że uzyskanie przedmiotowej renty niesie ze sobą pewne obostrzenia, które częściowo zostały wymienione powyżej. Co to oznacza? Otóż nie każdy może z niej skorzystać.
Kto w takim razie uprawniony jest do pobierania renty rodzinnej? Zgodnie ze wskazaną powyżej ustawą, do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny zmarłego:
- dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;
- przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;
- małżonek (wdowa, wdowiec);
Jednakże powyżej wskazane osoby obowiązane są do spełnienia określonych warunków.
Przede wszystkim zaznaczyć należy, że wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna renta rodzinna. Jednakże, w przypadku gdy do przedmiotowej renty uprawniona jest tylko jedna osoba, to wówczas wynosi ona 85% emerytury podstawowej ze zwiększeniem o:
- 50% nadwyżki – ponad kwotę emerytury podstawowej – emerytury lub renty inwalidzkiej z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin, jaka przysługiwała zmarłemu w chwili śmierci, albo
- 50% części składkowej emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, która przysługiwała lub przysługiwałaby zmarłemu w chwili śmierci.
Istotne jest również to, że renta rodzinna nie może być wyższa od kwoty świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu i jednocześnie nie może być niższa od emerytury podstawowej. Ponadto za każdą następną osobę uprawnioną do pobierania przedmiotowego świadczenia, wysokość wskazanej powyżej renty zwiększa się o 5%.
Na marginesie należy zaznaczyć, że w przypadku gdy śmierć ubezpieczonego nastąpiła w skutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, to wówczas wyliczoną rentę rodzinną zwiększa się o 10%.
Renta rodzinna ulega podziałowi między uprawnionych na równe części, jeżeli:
- do renty są uprawnione osoby małoletnie, nad którymi opiekę sprawują różne osoby;
- pełnoletni członek rodziny uprawniony do renty żąda jej podziału;
- zachodzą inne okoliczności uzasadniające podział renty.
Warto również zwrócić uwagę na fakt, że do renty rodzinnej przysługuje dodatek pielęgnacyjny oraz dodatek dla sieroty zupełnej. Pamiętać również należy o tym, że wypłata renty rodzinnej, przysługującej osobie pełnoletniej, ulega zawieszeniu, jeżeli uprawniony prowadzi działalność rolniczą.
[1] W takim przypadku przyjmuje się, że był on całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym.
