Stwardnienie rozsiane o późnym początku

Stwardnienie rozsiane (SM) jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną ośrodkowego układu nerwowego. Początek choroby ujawniający się po 50 roku życia określamy mianem SM o późnym początku. Wyjątkowo rzadko schorzenie pojawia się po 60 roku życia. U osób starszych SM może doprowadzić w krótkim czasie do nieodwracalnej niepełnosprawności. Czas przeżycia u tych pacjentów, od momentu rozpoznania choroby, jest krótszy niż ma to miejsce w przypadku zdiagnozowania SM u osób w wieku 20-40 lat.
Rozpoznanie stwardnienia rozsianego u osób po 50 roku życia jest trudne, gdyż należy odróżnić to schorzenie od innych jednostek chorobowych o podobnych objawach. Szacuje się, że u 40% pacjentów z SM o późnym początku postawienie prawidłowej diagnozy zajęło 3-5 lat.
Schorzenia z jakimi należy różnicować stwardnienie rozsiane to:
– zmiany zwyrodnieniowe stawów powodujące zaburzenia chodu
– mielopatia szyjna powstająca w wyniku zmian zwyrodnieniowych i prowadząca do rozwoju parestezji, czyli uczucia mrowienia, drętwienia lub kłucia stóp i dłoni
– choroby niedokrwienne mózgu i rdzenia kręgowego
– zapalenie naczyń ośrodkowego układu nerwowego dotykające często osoby z populacji > 50 r.ż.
– niedobór witaminy B12 przyczyniający się do dysfunkcji czuciowych i ruchowych
– zaburzenia błędnikowe wywołujące zawroty głowy
U osób starszych SM często rozpoczyna się od dysfunkcji ruchowych, co związane jest ze zmianami w rdzeniu kręgowym. Rzadziej na początku choroby dochodzi do pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego, które należy różnicować z jaskrą, zaćmą, chorobą niedokrwienną nerwu wzrokowego. Czeto przed zdiagnozowaniem stwardnienia rozsianego o późnym początku można rozpoznać u pacjenta zaburzenia depresyjne.
Jakie są przyczyny wystąpienia SM?
Zaobserwowano, że zbyt mała ekspozycja na światło słoneczne prowadząca do zmniejszonego wytwarzania witaminy D w skórze może mieć wpływ na pojawienie się SM. Przeprowadzono badania polegająca na podawaniu osobom chorującym na stwardnienie rozsiane preparatów witaminy D i wapnia. Wspominane badanie wykazało działanie ochronne witaminy D w stosunku do komórek nerwowych. Neuroprotekcyjny wpływ witaminy D polega na redukcji uszkodzeń neuronów.
Włoscy naukowcy wysunęli hipotezę, iż za rozwój SM odpowiada niewydolność mózgowo-rdzeniowych naczyń żylnych oraz zwolniony przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego, jednak udowodnienie tej teorii wymaga dalszych badań.
Palenie tytoniu, poprzez drażniący wpływ nikotyny i substancji smolistych, zwiększa niebezpieczeństwo rozwoju SM u osób będących nosicielami niektórych genów.