Jeżeli zastanawiasz się, jak w bezpieczny sposób przenieść na osobę bliską własność nieruchomości (gruntu lub mieszkania), to ustawodawca przewiduje kilka możliwych rozwiązań pozwalających na uregulowanie jej sytuacji prawnej, a jednym z nich jest podpisanie umowy dożywocia.
Umowa dożywocia jest umową cywilnoprawną, którą sporządza się u notariusza. Jej zawarcie w inny sposób (np. ustnie, na piśmie pomiędzy samymi stronami) spowoduje, że będzie ona nieważna i nie odniesie skutków prawnych.
Przez zawarcie umowy dożywocia nabywca (osoba na rzecz której nieruchomość ma być przeniesiona), stanie się właścicielem nieruchomości, a w zamian będzie zobowiązany zapewnić uprawnionemu (właścicielowi nieruchomości) dożywotnie utrzymanie tj. dostarczyć wyżywienie, ubrania, mieszkanie, światło, opał, zapewnić odpowiednią pomoc oraz pielęgnować w chorobie, a także zorganizować ma własny koszt pogrzeb. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, to nabywca nieruchomości na obowiązek przyjąć uprawnionego jako domownika.
W umowie strony mogą określić dokładnie zakres świadczeń, które zobowiązany ma obowiązek spełnić na rzecz uprawnionego. Jeżeli senior po sporządzeniu umowy będzie nadal mieszkał na nieruchomości, której własność przekazuje, to strony mogą obciążyć nieruchomość prawem użytkowania lub ustanowić służebność osobistą mieszkania. W takiej sytuacji senior będzie uprawniony do korzystania z całej nieruchomości lub jej części (w zależności od umowy stron). Nabywca nieruchomości może się również zobowiązać do spełniania na rzecz uprawnionego określonych powtarzających się świadczeń pieniężnych lub dostarczania uzgodnionych rzeczy.
Jeżeli właścicielem nieruchomości jest tylko jeden z małżonków, to w umowie dożywocie należy zastrzec, iż uprawnienia wynikające z umowy dotyczą obojga małżonków. W takiej sytuacji, nawet w przypadku śmierci małżonka, który był właścicielem nieruchomość, drugi małżonek zachowuje prawa wynikające i przysługujące mu z umowy dożywocia, które nie wygasną i będą kontynuowane do dnia jego śmierci.
Uprawnienia przysługujące seniorowi z tytułu umowy dożywocia są niezbywalne i osobiste, a co za tym idzie, nie można ich przenieść na inną osobę trzecią. Przysługują one jedynie osobom bezpośrednio wskazanym w akcie notarialnym.
