Upadki osób starszych często prowadzą do poważnych złamań kości, urazów mózgu lub w skrajnych przypadkach nawet śmierci. Są one jednym z głównych problemów geriatrycznych i przyczyniają się do utraty sprawności u osób starszych. Konsekwencje wielokrotnych urazów fizycznych i psychicznych po upadku znacząco przyspieszają proces starzenia. Upadki są również jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności wśród osób starszych.
W obliczu starzejącej się populacji, upadki i ich skutki stają się ogromnym problemem zarówno społecznym, jak i ekonomicznym. Koszty opieki zdrowotnej, leczenia, rehabilitacji i opieki nad osobami niesamodzielnymi będą stale wzrastać.
Starsze osoby są szczególnie narażone na upadki, które mogą mieć poważne konsekwencje. Szacuje się, że co czwarta osoba w wczesnej starości doświadcza niebezpiecznego upadku, a u osób powyżej 80 roku życia ta liczba wzrasta nawet do co drugiej osoby. Takie upadki często kończą się złamaniem kości.
Złamanie kości u starszej osoby może prowadzić do poważnych komplikacji. Urazy powodowane przez upadek mogą unieruchomić seniora na dłużej, ponieważ kości starszych osób potrzebują więcej czasu na zrastanie. Dodatkowo, istnieje większe ryzyko powstania stanu zapalnego w okolicy urazu, co może prowadzić do różnych powikłań, takich jak zanik mięśni, zapalenie płuc, infekcje dróg moczowych, powikłania zakrzepowo-zatorowe i odleżyny.
Upadki mają również poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego seniorów, często prowadząc do poczucia izolacji i depresji. Osoby starsze często obawiają się powtórzenia upadku i rezygnują z aktywności, nawet opuszczając swoje domy.
Z wiekiem trudności z utrzymaniem równowagi wzrastają, kiedy masa mięśniowa się zmniejsza, pojawiają się zaburzenia czucia i pogarsza się zmysł orientacji przestrzennej. Wraz z tym skraca się długość kroku, człowiek pochyla się do przodu, przesuwa środek ciężkości i spowalnia chód. Przy pokonywaniu przeszkód, osoby starsze często pochylają się w kierunku bocznym, co również zwiększa ryzyko upadku.
Ważną rolę w utrzymaniu równowagi pełni też wzrok. Wraz z wiekiem maleje ostrość widzenia, zmniejsza się zdolność adaptacji do ciemności, a osoby starsze stają się bardziej wrażliwe na błyski, co zwiększa ryzyko oślepienia.
Jak zmniejszyć ryzyko upadku u osób starszych? Oto kilka porad:
- Eliminuj zagrożenia w domu, takie jak odstające dywany, progi, chodniki. Zadbaj o wystarczające doświetlenie pomieszczeń. W przypadku starszych osób warto zainstalować poręcze lub uchwyty wzdłuż ścian, pomalować krawędzie stopni schodów na bardziej widoczne oraz usunąć niepotrzebne przedmioty, które mogą stanowić przeszkodę.
- Rozważ korzystanie z laski lub chodzika. Pomogą one utrzymać równowagę i odciążyć stawy dotknięte chorobą zwyrodnieniową. Ochraniacze biodrowe mogą być również praktycznym rozwiązaniem, które pomaga zapobiegać groźnym złamaniom w rejonie bioder w przypadku upadku.
- Uświadom podopiecznemu, jakie są sposoby zapobiegania niebezpiecznym sytuacjom, takie jak powolne zmiany pozycji z leżącej lub siedzącej na stojącą, unikanie nagłych zmian pozycji, regularne nawadnianie organizmu oraz unikanie nadmiernego wysiłku w czasie upałów. Ważne jest, aby senior przed wstaniem z łóżka wypił szklankę wody, jeszcze będąc w pozycji siedzącej.
- Wybieraj odpowiednie ćwiczenia fizyczne i dostosuj ich intensywność zgodnie z zaleceniami lekarza lub fizjoterapeuty. Regularna aktywność fizyczna, poprawiająca siłę mięśni i wytrzymałość oraz równowagę chodu, ma pozytywny wpływ na samopoczucie i zdrowie.
- Zidentyfikuj choroby, które mogą przyczyniać się do upadków, takie jak przebyty udar mózgu, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera czy zaburzenia krążenia. Podjęcie odpowiedniego leczenia dla tych chorób jest istotne. Należy również zwrócić uwagę na niektóre leki, takie jak moczopędne, leki obniżające ciśnienie czy nasenne, które mogą zwiększać ryzyko upadków. Skonsultuj się z lekarzem w celu przeglądu przyjmowanych leków i ich potencjalnych skutków ubocznych.
Wprowadzenie tych wskazówek może pomóc w zmniejszeniu ryzyka upadku wśród osób starszych i zapewnić im większe bezpieczeństwo.
