Flawonoidy to substancje występujące w roślinach, niektóre z tych związków wykazują działanie prewencyjne w przypadku wielu schorzeń. Mówimy tu zwłaszcza o grupie związków zwanej antyoksydantami/przeciwutleniaczami, które opóźniają lub redukują zmiany patologiczne wywołane działaniem tzw. wolnych rodników. Flawonoidy cechują się również działaniem przeciwnowotworowym, co związane jest ze wspomnianym potencjałem antyoksydacyjnym.
Kwercetyna – ten związek można odnaleźć w czerwonej cebuli, szalotce, owocach jagodowych, pomidorach, papryce. To, ile substancji dostarczymy do organizmu, zależy od stopnia dojrzałości warzyw/owoców, metody ich obróbki termicznej oraz mechanicznej. Surowe produkty roślinne, niepoddane działaniu wysokiej temperatury zawierają więcej kwercetyny. Barwa warzyw i owoców też ma znaczenie, bo czerwona cebula posiada więcej wartościowego związku niż jej biała odmiana. W przypadku herbat ilość flawonoidów zależy od rodzaju produktu, bowiem zielony napar jest bardziej obfity w kwercetynę niż napar czarny.
Kwercetyna wywiera silne działanie antyoksydacyjne, więc posiada zdolność do hamowania uszkodzeń materiału genetycznego spowodowanych wpływem wolnych rodników. Powyższe oddziaływanie jest silniejsze niż w przypadku witaminy C oraz witaminy E, które też są przeciwutleniaczami. Dieta bogata w produkty zawierające kwercetynę pomaga zapobiegać rozwojowi chorób sercowo-naczyniowych. Pisząc o działaniu antyoksydacyjnym nie sposób nie wspomnieć o wpływie stresu oksydacyjnego w układzie nerwowym na rozwój chorób neurodegeneracyjnych, zatem wspomniany flawonoid może znaleźć zastosowanie w prewencji chorób takich jak np. choroba Alzheimera. Omawiany związek przyczynia się także do hamowania procesów krzepnięcia, co może być wykorzystywane w leczeniu chorób zakrzepowo-zatorowych. Kwercetyna ma też właściwości antyalergiczne przez wzgląd na blokowanie syntezy i uwalniania mediatorów reakcji alergicznych, czyli związków, które zapoczątkowują rozwój procesów immunologicznych. Flawonoid wykazuje także aktywność przeciwwirusową poprzez unieszkodliwianie i zapobieganie rozprzestrzenianiu się wirusa opryszczki, grypy i polio.
Apigenina – flawonoid naturalnie występujący w takich owocach i warzywach jak: pietruszka, rumianek, cebula, kiełki pszenicy, pomarańcza, grejpfrut. Czerwone wino i piwo również zawierają tę substancję. Badania naukowe pozwoliły wykazać, że apigenina ma silne działanie przeciwnowotworowe ze względu na swój potencjał antyoksydacyjny. Związek ten korzystnie wpływa na układ odpornościowy oraz reguluje funkcjonowanie układu krążenia. Inne jego właściwości to hamowanie zlepiania się płytek krwi oraz wpływ na procesy powstania nowej chrząstki stawowej, co może znaleźć zastosowanie w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów. Apigenina redukuje poziom „złego” cholesterolu LDL oraz trójglicerydów, co pozwala zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Badania naukowe wykazały pozytywny wpływ flawonoidu na funkcjonowanie układu nerwowego, bowiem wspomniana apigenina intensyfikuje powstawanie nowych komórek nerwowych i przyczynia się do wzmocnienia połączeń między neuronami. Naukowcy wykazali, że picie herbaty rumiankowej zawierającej duże ilości flawonoidów, z których większość to apigenina, wpływa na poziom radzenia sobie z lękiem oraz obniża syntezę kortyzolu – hormonu, którego długotrwały nadmiar w organizmie może prowadzić do problemów ze snem, zaburzeń koncentracji, jak również do rozwoju depresji.
