Na półkach sklepowych ciężko jest znaleźć produkty, które nie zawierają cukrów prostych bądź substancji słodzących, dlatego należy uważnie czytać etykiety, aby nie przekroczyć zalecanych norm spożycia węglowodanów. Dieta bogata w cukry prowadzi do wzmożonej syntezy trójglicerydów, które następnie odkładane są pod postacią tkanki tłuszczowej. Pamiętajmy, że do otyłości doprowadza spożywanie produktów o wysokim indeksie glikemicznym (IG), czyli m.in. słodzonych napojów, ciast, ciasteczek, cukierków.
Czym jest indeks glikemiczny?
IG to wskaźnik pokazujący poziom glukozy we krwi po spożyciu danego pożywienia, a to oznacza, że produkty o podobnej zawartości cukru mogą wykazywać odmienny wpływ na glikemię (stężenie cukru we krwi). Wysoki indeks glikemiczny powoduje gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi, co przekłada się na magazynowanie w organizmie tkanki tłuszczowej.
Podział IG przedstawia się następująco:
niski IG <50, czyli większość warzyw
średni IG między 50 a 75, np. ryż, chleb pełnoziarnisty
wysoki IG >75, np. słodzone napoje, lody, batoniki, chleb pszenny
Jakie rodzaje tłuszczu są szkodliwe dla zdrowia?
O szkodliwym działaniu tłuszczów na organizm mówimy w przypadku tłuszczów nasyconych i tłuszczów trans. Te drugie występują w produktach wysokoprzetworzonych w celu zapewnienia stałej postaci danego produktu bądź wydłużenia jego terminu przydatności do spożycia. Tego rodzaju tłuszczów używa się do produkcji cukierków, ciasteczek, słonych przekąsek, frytek, mleka w proszku, produktów czekoladowych, margaryn twardych, mrożonych dań. Opis na etykiecie wskazujący na zawartość tłuszczu częściowo utwardzonego bądź uwodornionego powinien zniechęcić nas do zakupu takiego produktu.
Tłuszcze nasycone zawarte są przede wszystkim w pokarmach mających w temperaturze pokojowej formę stałą np. masło, smalec. Inne źródła nasyconych kwasów tłuszczowych to: tłuszcz palmowy używany jako frytura oraz olej kokosowy.
Skutki stosowania wysokoenergetycznej diety:
– choroby sercowo-naczyniowe
– nowotwory przewodu pokarmowego
– przewlekłe choroby nerek i wątroby
– nadmierne przeciążenie układu kostnego
– cukrzyca
Kolejną konsekwencją zbyt dużych ilości cukrów i tłuszczów w diecie są udary mózgu, zaburzenia funkcji poznawczych. Jadłospis obfitujący w tłuszcze doprowadza do rozwoju nadciśnienia tętniczego i miażdżycy. Wysoki poziom cholesterolu we krwi predysponuje do pojawienia się blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych, a to z kolei wpływa na zaburzenia przepływu krwi w tętnicach. Spaczony przepływ krwi w naczyniach szyjnych skutkuje rozwojem udaru niedokrwiennego. Badania wskazują, że wysokie spożycie tłuszczów nasyconych przyczynia się do zwiększonej śmiertelności poudarowej u ludzi w wieku 45 – 54 lat.
Czy sposób odżywiania wpływa na zapadalność na choroby neurodegeneracyjne?
Nadmierna konsumpcja nasyconych kwasów tłuszczowych i tłuszczów trans zwiększa ryzyko rozwoju łagodnych zaburzeń poznawczych, a także choroby Alzheimera (AD). Wykazano, że nawet kilkutygodniowe spożywanie nadmiernej ilości potraw tłustych i posiadających wysoki IG, skutkuje powstaniem wskaźników charakterystycznych dla AD. Osoby cierpiące na choroby dietozależne, takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze i hipercholesterolemia (podwyższone stężenie cholesterolu we krwi), są więc narażone na rozwój AD. Badania prowadzone na zwierzętach pozwoliły udowodnić, że posiłki bogate w cholesterol przyczyniają się do podniesienia w ustroju stężenia białka charakterystycznego dla rozwoju choroby Alzheimera.
