W ostatnich latach drastycznie wzrosły kwoty opłat w mieszkaniach komunalnych. Miasto w przeciągu kilkunastu miesięcy podniósł czynsze w lokalach komunalnych o 56%, windując je do poziomu jednych z najwyższych w kraju.
Do częstochowskiej Rady Miasta wielokrotnie wpływały zażalenia ze strony mieszkańców w sprawie zasad wykupu mieszkań komunalnych. Przy tej okazji mieszkańcy alarmowali, że w ostatnich latach czynsze drastycznie wzrosły. Swoje pretensje kierowali do radnych. W związku z tym radni ugrupowania „Mieszkańcy Częstochowy” postanowili przyjrzeć się temu problemowi.
– Rozmowy z lokatorami, którzy od kilkunastu miesięcy borykają się ze wzrostem opłat to jeden z czołowych tematów podczas moich dyżurów. Również podczas sesji Rady Miasta podejmowałem ten temat, próbując uzyskać wyjaśnienia dla zaistniałej sytuacji – zaznaczył radny Krzysztof Świerczyński.
Do lipca 2011 roku stawka bazowa czynszu wynosiła 1,85 zł za metr kwadratowy. Zarządzeniem z dnia 20 kwietnia 2011 roku prezydent Matyjaszczyk podniósł tę stawkę do 2,23 zł, by następnie już w czerwcu 2012 roku wydać zarządzenie ustalające wysokość stawki bazowej na poziomie 2,88 zł za metr kwadratowy. Tym samym prezydent Matyjaszczyk dwoma swoimi decyzjami w niewiele ponad rok podniósł czynsze w lokalach komunalnych do poziomu jednych z najwyższych w kraju. Należy pamiętać, że metodologia obliczania ostatecznej stawki czynszu w Częstochowie zakłada głównie podwyższenia stawki bazowej m.in. za to że w budynku jest centralne ogrzewanie, instalacja gazowa, za to że budynek przeszedł termomodernizację, jest położony w centrum miasta, a nawet za to, że w lokalu znajduje się WC lub łazienka. Niejednokrotnie właściwa stawka czynszu jest wyższa od stawki bazowej o ponad 100%.
Bardziej obrazowo skalę podwyżki można przedstawić na przykładzie typowego mieszkania o powierzchni 50 m². W takim mieszkaniu czynsz jeszcze w lipcu 2011 roku wynosił 198,88 zł, a od października 2012 roku wyniósł 309,60 zł. Mowa jest tu oczywiście o wysokości samego czynszu bez opłat za wodę, śmieci i centralne ogrzewanie. Analizując wybrane przypadki według stanu na październik 2012 roku okazało się, że czynsze w Częstochowie, były w wielu przypadkach wyższe niż w mieszkaniach o analogicznym standardzie w Warszawie.
W konsekwencji drakońskich podwyżek co raz więcej lokatorów nie stać na terminowe wnoszenie opłat, a ich zadłużenie lawinowo rośnie. Łączne zadłużenie lokatorów na koniec 2010 roku wynosiło 17,8 mln zł, natomiast na koniec 2013 r. było to już 29,4 mln. Rośnie także liczba osób poważnie zadłużonych. Osób, które zalegają ponad 5 tys. zł na koniec 2010 r. było 1062, a na koniec 2013 już 1667.
Dotychczas oburzenie lokatorów ograniczało się do pretensji zgłaszanych do radnych i prezydenta. Tymczasem w Elblągu po wprowadzeniu podwyżek czynszów doszło do referendum, po którym odwołany zastał prezydent tego miasta.
– Jesteśmy zszokowani takim stanem rzeczy, dlatego zdecydowaliśmy się podjąć natychmiastowe działania. Zdajemy sobie sprawę, że problem jest wielowymiarowy i konieczne jest przyjęcie wielu rozwiązań systemowych obejmujących m.in. umożliwienie wykupu mieszkań na korzystniejszych warunkach, a także umorzenie części zadłużenia osobom, które ponownie zaczęły regularnie opłacać czynsz. W pierwszej kolejności jednak trzeba obniżyć wysokość czynszów. Rada Miasta nie ma bezpośredniego wpływu na wysokość stawki bazowej, gdyż tą ustala Prezydent w drodze zarządzenia. Aby zniwelować skutki kontrowersyjnych decyzji prezydenta Matyaszczyka, składamy projekt uchwały zmieniający Wieloletni Program Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy – twierdzi Marcin Maranda, kandydat na prezydenta miasta. – Program ten zawiera metodologię obliczania ostatecznej stawki czynszu. W projekcie uchwały proponujemy wykreślenie zapisów powodujących wzrost stawki bazowej o 25% z racji tego, że w lokalu znajduje się łazienka lub WC (w XXI wieku toaleta w mieszkaniu nie jest żadnym luksusem, więc absurdem jest podwyższanie z tego tytułu wysokości czynszu).
Maranda proponuje również, aby w lokalach bez urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych czynsz był obniżany bardziej niż dotychczas. Proponowana uchwała znajdzie się w porządku obrad najbliższej (sierpniowej) sesji rady. Przyjęcie uchwały spowoduje automatyczne obniżenie wysokości czynszów. – Jesteśmy realistami, dlatego nasze propozycje nie są obliczone na zrujnowanie budżetu miasta, przyniosą one ulgę niezamożnym mieszkańcom Częstochowy pozostawiając w ich portfelach istotną z punktu widzenia domowego budżetu kwotę. Jeżeli czynsze będą niższe, to więcej mieszkańców będzie je płacić, dzięki czemu kwota wpływająca do budżetu miasta nie ulegnie zmianie albo nawet wzrośnie – dodaje radny.
