Proces starzenia się społeczeństwa sprawia, że występujące w wieku podeszłym schorzenia takie jak: choroba Alzheimera i choroba Parkinsona stanowią coraz większy problem medyczny, społeczny i ekonomiczny. Badania wskazują, że niektóre składniki pokarmowe wywierają korzystny wpływ na zapobieganie i leczenie chorób neurodegeneracyjnych.
Kwasy tłuszczowe
Osoby starsze spożywające duże ilości nasyconych kwasów tłuszczowych oraz cholesterolu są zagrożone wystąpieniem chorób otępiennych. W leczeniu choroby Alzheimera i Parkinsona należy zwrócić uwagę na wprowadzanie do diety pokarmów bogatych w jednonienasycone kwasy tłuszczowe (kwas oleinowy) i wielonienasycone kwasy tłuszczowe (kwas cis linolowy LA i kwas cis linolenowy ALA). Kwas oleinowy występuje w oleju z oliwek, migdałach, awokado, orzechach ziemnych, a także siemieniu lnianym. Źródłem LA są oleje roślinne: słonecznikowy, sojowy, natomiast ALA znajduje się w oleju lnianym, rzepakowym i orzechach włoskich. Warto pamiętać o wielonienasyconych kwasach tłuszczowych z rodziny omega-3, czyli o kwasie eikozapentaenowym EPA i dokozaheksaenowym DHA, które znajdziemy w tłustych rybach morskich takich jak: łosoś, makrela, śledź. EPA i DHA maja działanie przeciwzapalne, przeciwzakrzepowe i hipotensyjne (obniżają cieśninie tętnicze). Spożywanie pokarmów bogatych w powyższe kwasy tłuszczowe zapobiega powstawaniu zmian typowych dla choroby Alzheimera w ośrodkowym układzie nerwowym. Ważne jest zachowanie odpowiednich proporcji między DHA i kwasem arachidonowym AA w błonach komórkowych neuronów. Przewaga AA skutkuje powstawaniem prozapalnych i neurotoksycznych związków, które mogą wywołać tworzenie się zmian neurodegeneracyjnych w układzie nerwowym. Źródła AA w jadłospisie to: czerwone mięso, żółtko jaj.
Antyoksydanty
Mogą być endogenne i egzogenne, czyli dostarczane z pożywieniem. Do wewnątrzkomórkowych antyoksydantów zalicza się koenzym Q10 (CoQ10). Właściwości przeciwrodnikowe ma jego zredukowana postać – ubichinol. W warunkach fizjologicznych organizm wytwarza wystarczającą ilość CoQ10, ale za sprawą procesów starzenia się i w różnych procesach chorobowych jego stężenie w komórkach organizmu obniża się. Produkty spożywcze zawierające koenzym Q10 to: wołowina, wątróbka wieprzowa, olej rzepakowy, niektóre ryby (tuńczyk, śledź, pstrąg), czarna porzeczka, groch, kalafior.
Kurkumina
Jest głównym składnikiem kurkumy, którą można odnaleźć w indyjskiej przyprawie curry. Udowodniono, że spożywanie curry przyczynia się do uzyskania lepszych wyników w testach sprawności umysłowej u seniorów. Kurkumina działa antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie. Jest to substancja o niskiej biodostępności, ale dzięki temu nawet jej duże spożycie nie wywołuje działania toksycznego, więc można dodać curry do jadłospisu osób w wieku geriatrycznym chorujących na schorzenia otępienne.
Flawonoidy
Mają działanie przeciwmiażdżycowe, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, obniżają ciśnienie krwi. Związki te nie ulegają kumulacji w organizmie, dlatego należy zapewnić ich stałą podaż wraz z pożywieniem. Warzywa i owoce bogate we flawonoidy to: jagody, czarne porzeczki, cytrusy, wiśnie, aronia, winogrona, cebula, papryka, kapusta, sałata. Napoje będące źródłem tych związków to: czerwone wino, herbata zielona, kawa, kakao, sok z grejpfruta. Najwięcej flawonoidów ukryte jest w gorzkiej czekoladzie zawierającej co najmniej 70% kakao. Badania pokazują, że dieta obfitująca we flawonoidy może obniżyć ryzyko wystąpienia zaburzeń poznawczych i chorób neurodegeneracyjnych. Spożywanie warzyw i owoców o dużej zawartości omawianych związków 3 razy w tygodniu może opóźnić wystąpienie choroby Alzheimera u osób obciążonych genetycznie.
Rower trójkołowy dla seniora
2024-04-24
