Paracetamol jest jednym z najpopularniejszych leków o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Swoją popularność zyskał dzięki ogólnej dostępności, gdyż bez problemu można kupić go nie tylko w aptekach, ale także w sklepach spożywczych, kioskach, czy na stacjach benzynowych. Kiedy można bezpiecznie stosować paracetamol u seniora, a kiedy zachować ostrożność?
Poza tym, że jest to lek OTC (dostępny bez recepty), paracetamol zyskał miano leku bezpiecznego, zwłaszcza w przypadku osób starszych. Paracetamol nie podrażnia żołądka i może być bezpiecznie stosowany przez osoby w każdym wieku, w tym seniorów. Jest jedno ale, a mianowicie – paracetamol wchodzi w skład wielu leków występujących pod różnymi nazwami. Brak świadomości o szerokiej powszechności tej substancji zwiększa ryzyko przedawkowania paracetamolu. Może się okazać, że senior kupi środek na ból głowy, innego dnia preparat na gorączkę i przeziębienie, a jeszcze innego tabletki na ból pleców. Bez konsultacji z lekarzem lub farmaceutą skutki mogą być zagrażające zdrowiu, a nawet życiu seniora, jeśli te preparaty zawierają tę samą substancję działającą, czyli paracetamol.
Pierwsze objawy przedawkowania paracetamolu, które rozpoczynają się po ok. 4-5 godzinach od przyjęcia zbyt dużej dawki:
• biegunka,
• brak łaknienia,
• nudności, wymioty,
• bóle brzucha,
• nadmierna potliwość,
• senność,
• ogólne osłabienie.
W drugiej dobie od zatrucia paracetamolem może dojść do objawów świadczących o uszkodzeniu wątroby:
• ból z prawej strony w okolicy żeber;
• uczucie rozpierania w jamie brzusznej;
• skaza krwotoczna;
• żółtaczka.
Bez szybkiej pomocy lekarza prowadzi to do niewydolności wątroby, zaburzeń wielonarządowych, a nawet śpiączki i śmierci.
Jak uniknąć przedawkowania paracetamolu?
Seniorzy oraz osoby odpowiedzialne za opiekę nad osobami starszymi powinny dokładnie sprawdzać skład leków. Zwłaszcza, jeśli leki nie były wykupione z polecenia lekarza. Należy zwracać uwagę, czy środki przyjmowane w krótkich odstępach czasowych nie mają w składzie substancji o tej samej nazwie chemicznej. Dobowa dawka paracetamolu przyjmowanego przez seniora nie powinna przekraczać 4g.
Kiedy zachować szczególną ostrożność stosując paracetamol?
Szczególnie wrażliwe na przedawkowanie paracetamolu są osoby cierpiące na przewlekłe schorzenia wątroby, np. osoby nadużywające alkoholu. W przypadku seniorów borykających się z innymi chorobami ogólnoustrojowymi lub osłabionych z powodu braku apetytu należy zawsze poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem paracetamolu.
Zalety paracetamolu
Paracetamol stosowany w odpowiednich dawkach należy do najbezpieczniejszych leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych:
-nie podrażnia błony śluzowej żołądka, może więc być stosowany u seniorów z chorobą wrzodową:
– może być stosowany przez osoby uczulone na leki z innych grup, np. kwas acetylosalicylowy lub niesteroidowe leki przeciwzapalne;
– może być stosowany u osób z astmą aspirynową lub zaburzeniami krzepliwości krwi;
– działanie przeciwbólowe następuje szybko, po ok. 30min. i utrzymuje się przez 4-6 godz., natomiast gorączka ulega obniżeniu na 6-8 godz.
