Najczęściej stosowanym sposobem przekazywania składników majątkowych (np. przedmiotów, nieruchomości) przez rodziców na dzieci jest zawieranie umowy darowizny. Ustawodawca przez umowę darowizny rozumie zobowiązanie darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Każdy darczyńca (osoba, która przekazuje) powinien zdawać sobie sprawę, iż darowiznę można odwołać. Jednak przypadki i okoliczności odwołania darowizny zostały przez ustawodawcę ściśle określone. W pierwszej kolejności należy rozróżnić dwie sytuacje:
- gdy darowizna nie została jeszcze wykonana;
- gdy darowizna została wykonana.
Darowizna niewykonana
Darczyńca może odwołać darowiznę niewykonaną, gdy po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania w odniesieniu do jego usprawiedliwionych potrzeb oraz z uwzględnieniem jego obowiązków alimentacyjnych względem innych osób. Innymi słowy np. w przypadku, gdy rodzic przekazuje cały swój majątek na dziecko, po czym na drugi dzień, nagle ulega wypadkowi i potrzebuje większych środków na swoje utrzymanie, rehabilitację i powrót do zdrowia. W takiej sytuacji, rodzic (darczyńca) będzie mógł odwołać darowiznę.
Darowizna wykonana
Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego „rażącej niewdzięczności”. Przez rażącą niewdzięczność należy rozumieć takie sytuacje, które świadczą o ewidentnym negatywnym zachowaniu obdarowanego względem darczyńcy np. przemoc fizyczna, psychiczna, dręczenie, uporczywa złośliwość, alkoholizm oraz trwonienie majątku itp. Ocena czy dane czyny można zakwalifikować jako „rażąco niewdzięczne” należy do sądu. Sąd weźmie pod uwagę wszelkie okoliczności sprawy i przeprowadzi zgłoszone przez strony środki dowodowe.
Jeżeli po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek, to obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia (tj. w sytuacji, gdy dostał samochód, to do wysokości wartości tego samochodu) dostarczyć darczyńcy środków, które pozwolą darczyńcy na zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb. Obdarowany może zwolnić się od tego obowiązku zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia.
