Gruźlica to choroba zakaźna wywoływana przez bakterię Mycobacterium tuberculosis. Wiele osób myśli, że ta choroba przestała istnieć, ale to nieprawda. W Polsce co roku notuje się około 20 zachorowań na 100 tysięcy mieszkańców. Grupą najbardziej narażoną na zakażenie są dzieci oraz seniorzy. Choroba roznosi się drogą kropelkową poprzez wdychanie powietrza, w którym znajdują się prątki. Najczęściej wystarczy 8 godzin w towarzystwie zakażonej osoby, aby doszło do wystąpienia infekcji u kolejnej osoby, zwłaszcza tej z obniżoną odpornością. Bakterie po wtargnięciu do organizmu są w przeważającej części niszczone, ale część z nich może przebywać w ustroju w stanie uśpienia nie wywołując objawów choroby. W wyniku spadku odporności np. u seniorów, u cukrzyków, u osób cierpiących na nowotwory może nastąpić rozprzestrzenienie się prątków w organizmie i zajęcie różnych tkanek bądź narządów. Przebywanie z osobą prątkującą w zamkniętych pomieszczeniach użytku publicznego np. w środkach komunikacji miejskiej oraz w pomieszczeniach klimatyzowanych podnosi ryzyko zarażenia się. Rzadziej dochodzi do przenoszenia się choroby drogą pokarmową lub poprzez kontakt bezpośredni z uszkodzoną skórą lub błonami śluzowymi. Mleko pochodzące od chorych krów też może być źródłem gruźlicy.
W 85% przypadków choroba atakuje płuca. Objawy gruźlicy są podobne do objawów grypy i mogą mieć charakter ogólny (utrata masy ciała, gorączka) lub miejscowy uzależniony od zajętego narządu. Choroba najczęściej wywołuje uporczywy kaszel, możliwe są duszności i ból w klatce piersiowej. Gruźlica pozapłucna daje mało charakterystyczne symptomy: powiększenie obwodowych węzłów chłonnych, zaburzenia w funkcjonowaniu różnych organów.
Typy gruźlicy:
– Gruźlica pierwotna najczęściej ma przebieg bezobjawowy, może też przypominać grypę.
– Gruźlica prosówkowa, to ciężka postać choroby, która musi być leczona w szpitalu, gdyż może doprowadzić do niewydolności oddechowej.
– Gruźlica popierwotna wywołana przez uaktywnienie się prątków przebywających od dawna w ustroju.
– Gruźlica pozapłucna atakuje kości, stawy, węzły chłonne, osierdzie.
Sposób leczenia:
Terapia powinna trwać 6-8 miesięcy. Pacjent prątkujący musi przebywać w szpitalu celem izolacji od innych ludzi. Po upływie 2 tygodni chory przestaje roznosić bakterie, ale nie znaczy to, że można zakończyć hospitalizację. Po około 2 miesiącach lekarz pierwszego kontaktu może przejąć pieczę nad chorym. Warunkiem pozytywnych efektów terapii jest regularne stosowanie przepisanych przez lekarza medykamentów. Jeśli pacjent nie przestrzega zaleceń, może dojść do pojawienia się lekooporności. Podaje się wtedy leki drugiego rzutu, ale takie postępowanie obarczone jest ryzykiem niepowodzenia. Choroba przeistacza się w postać przewlekłą i niszczy nieodwracalnie płuca. Gruźlica leczona jest nieodpłatnie, osoby nie posiadające ubezpieczenia zdrowotnego też są objęte bezpłatnym programem leczenia.
Dieta w gruźlicy:
Jadłospis musi być wysokoenergetyczny, bo choroba powoduje spadek masy ciała. Na każdy kilogram masy ciała powinno przypadać 40 kcal oraz 1,5 g białka. Nie wolno zapominać o dużej ilości warzyw i owoców, aby podnieść odporność organizmu.
