Choroba niedokrwienna serca zwana też chorobą wieńcową, to stan zmniejszonego napływu krwi, czyli niedokrwienia mięśnia sercowego wywołany zwężeniem tętnic wieńcowych. Zwężenie najczęściej jest spowodowane przez blaszki miażdżycowe, które umiejscawiają się w ścianie naczynia i doprowadzają do zwężenia jego światła. W momencie pęknięcia blaszki tworzy się zakrzep, który może doprowadzić do całkowitego zamknięcia tętnicy i wywołać zawał mięśnia sercowego.
Jako metody leczenia choroby niedokrwiennej serca wymienia się zmianę stylu życia, leczenie farmakologiczne i zabiegowe. Celem postępowania jest zmniejszenie objawów niedokrwienia i zapobieganie zawałowi mięśnia sercowego. Przyczyną niedokrwienia jest zbyt małe w stosunku do zapotrzebowania zaopatrzenie mięśnia sercowego w tlen, a do zawału doprowadza pęknięcie niestabilnej blaszki miażdżycowej. Wobec powyższego zmiana stylu życia polega na:
– zwiększeniu aktywności fizycznej (treningi minimum 5 razy w tygodniu przez 30 minut)
– zmniejszenie masy ciała w przypadku nadwagi – wskaźnik masy ciała powinien wynosić < 25 , obwód w talii nie może przekroczyć u kobiet 89 cm, a u mężczyzn 102 cm
– rezygnacja z palenia papierosów, unikanie zadymionych miejsc – korzyść to zmniejszenia skurczu naczyń wieńcowych
– stosowanie diety niskocholesterolowej – podaż cholesterolu < 200 mg na dobę oraz ograniczona ilość tłuszczów pochodzenia zwierzęcego (tłuste mięsa) na rzecz większego spożycia ryb, olejów roślinnych, warzyw i owoców
– utrzymanie wartości ciśnienia tętniczego poniżej 140/90 mmHg, u pacjentów z cukrzycą poniżej 130/80 mmHg
Leczenie farmakologiczne polega między innymi na zażywaniu preparatów kwasu acetylosalicylowego, który obniża ryzyko pojawienia się zawału mięśnia sercowego u mężczyzn ze stabilną dławica piersiową o 75% w ciągu 5 letniej obserwacji. Skuteczność leczenia schorzenia preparatami farmakologicznymi będzie niezadowalająca, jeśli pacjent nie dostosuje się do zasad zdrowego stylu życia.
Czynniki predysponujące do rozwoju choroby wieńcowej:
– palenie papierosów
– wiek (kobiety po 55 roku życia, mężczyźni po 45 roku życia)
– obciążenie genetyczne – występowanie choroby niedokrwiennej serca u rodziców, rodzeństwa przed 60 rokiem życia
– nadciśnienie tętnicze
– nadwaga, otyłość
– cukrzyca
– podwyższone stężenie cholesterolu lub trójglicerydów we krwi
– siedzący tryb życia
Jak rozpoznać ból wieńcowy?
Może być on odczuwany w każdej okolicy klatki piersiowej i promieniować do ramienia, barku, żuchwy, szyi. Charakterystyczne jest uczucie ciężkości i ściskania za mostkiem. U osób w podeszłym wieku mogą wystąpić tzw. ekwiwalenty dławicy, czyli duszność, zmęczenie, dyskomfort w nadbrzuszu.
Co robić gdy pojawia się ból wieńcowy?
Ból może pojawić się o każdej porze, nawet w nocy, by wybudzić chorego ze snu. Ból dławicowy może być spowodowany przez przebywanie na zimnym powietrzu, zjedzenie obfitego posiłku, może też być wynikiem intensywnych emocji. Trzeba natychmiast zaniechać dalszego wysiłku fizycznego lub zapanować nad nadmiernymi emocjami. Gdy ból nie mija konieczne jest przyjęcie nitrogliceryny w tabletce lub aerozolu. Przed zażyciem preparatu trzeba usiąść lub położyć się, gdyż po nitroglicerynie może wystąpić nagły spadek ciśnienia tętniczego doprowadzający do omdleń. Dawkę leku można podać jeszcze 2 razy, a gdy to nie pomaga i ból trwa ponad 20 minut, należy dzwonić po karetkę.
