Zapewne każdy ma nadzieję na pełną sprawność fizyczną i umysłową pomimo nieuniknionego upływu lat. Często wyobrażamy sobie emeryturę jako czas na zasłużony wypoczynek i zabawy z wnukami. Marzymy o spokojnej starości i tego samego życzymy naszym bliskim. Niestety osłabienie, choroby oraz niejednokrotnie towarzyszący im ból często uniemożliwiają spokój i zmuszają seniora do wielu godzin spędzanych w łóżku. Osoba starsza ze względu na często przyjmowaną pozycję leżącą jest narażona na powstawanie odleżyn.
Odleżyny wbrew ogólnemu przekonaniu nie są kwestią jedynie estetyki zewnętrznej. Najbardziej narażone na ucisk miejsca są niedokrwione, co skutkuje martwicą fragmentu ciała. W pierwszym etapie powstawania odleżyn obserwujemy zaczerwienienie skóry. Bez szybkiej reakcji uciskane tkanki ulegają obumarciu, oddzielają się od innych tkanek i powstają owrzodzenia. Skóra przyjmuje stopniowo żółte, brązowe i ostatecznie czarne zabarwienie. Miejsce powstałej odleżyny stwarza dostęp dla drobnoustrojów, co dodatkowo zagraża zdrowiu oraz utrudnia leczenie. Obniżona odporność seniorów oraz współistniejące choroby (cukrzyca, niewydolność krążenia) sprawiają, że rany trudno się goją. Nieleczone mogą przechodzić głębiej do tkanek podskórnych, mięśni i kości. Istnieje duże ryzyko bakteryjnego zainfekowania szpiku kostnego, co jest zagrożeniem dla życia seniora.
Pielęgnacja skóry seniora i leczenie odleżyn
W przypadku seniorów istotna jest częsta zmiana ułożenia. Odleżyna może powstać w ciągu zaledwie kilku godzin. Należy unikać pozycji na boku oraz półsiedzącej w łóżku. Istotne jest także podłoże, na którym śpi senior. Materac nie może być zbyt twardy, co zwiększa ucisk na ciało. Tworzywo z jakiego jest wykonany materac musi być przewiewne. Należy zwracać uwagę na równo ułożone prześcieradło, ponieważ każde zgniecenie może podrażniać delikatną skórę starszej osoby. Bardzo ważną kwestią jest odpowiednia higiena przy użyciu delikatnych środków myjących. Należy dokładnie osuszać ciało i nie doprowadzać do gromadzenia się wody w fałdach skórnych. Po umyciu i osuszeniu skórę należy natłuszczać. Pomocne dla osób ze skłonnością do odleżyn może okazać się również wprowadzenie do codziennej diety substancji z wysoką zawartością białka, błonnika, cynku, witaminy C oraz większej ilości wody do picia. Także delikatny masaż ciała poprawi ukrwienie i zmniejszy ryzyko powstawania odleżyn.
W przypadku zaobserwowania odleżyny najlepiej skonsultować z lekarzem sposób postępowania. Konieczne może okazać się leczenie przy użyciu środków dostępnych na receptę. W wielu przypadkach niezbędne może okazać się również leczenie operacyjne polegające na usunięciu martwych tkanek.
