Odrzucenie spadku jest jednym z uprawnień spadkobiercy, który nie chce uczestniczyć zarówno w podziale zysków spadku, jak również nie chce zostać obciążony długami spadkowymi.
Spadkobierca, który odrzuci spadek jest traktowany tak, jakby nie dożył otwarcia spadku. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, to spadkobierca podejmuje decyzję, czy przyjmuje spadek (wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza), czy też go odrzuca. Sąd, czy też inne osoby trzecie nie mają prawnej możliwości wpłynąć na decyzję spadkobiercy. Dopiero w przypadku, gdy spadkobierca złoży oświadczenie woli (w sądzie lub przed notariuszem) o odrzuceniu spadku, to wtedy jego wierzyciele mogą dochodzić swoich praw.
Jeżeli spadkobierca odrzucił spadek z pokrzywdzeniem swoich wierzycieli, to każdy z wierzycieli (którego wierzytelność istniała w chwili odrzucenia spadku) może żądać, ażeby odrzucenie spadku zostało uznane za bezskuteczne w stosunku do niego.
Z pokrzywdzeniem wierzycieli mamy do czynienia, gdy spadkobierca nie posiada własnego majątku, który pozwoliłby na spłatę zadłużenia, a odrzuca spadek, który umożliwiłby pokrycie istniejących wierzytelności.
Przykład: Spadkodawca pozostawia w spadku kwotę 20 000 zł bez długów. Syn spadkodawcy Jan K. (spadkobierca) posiada swoje osobiste długi na kwotę 30 000 zł na których spłatę nie posiada środków. Jan K. odrzuca spadek (zapewne zdając sobie sprawę, że środki ze spadku zostałyby przeznaczone na pokrycie jego długów). Wierzyciel spadkobiercy w wyniku odrzucenia spadku nie otrzyma żadnej wpłaty.
W sytuacji opisanej powyżej wierzyciel spadkobiercy będzie mógł wystąpić do sądu o uznania odrzucenia spadku za bezskuteczne wobec niego. Z przedmiotowym pozwem należy wystąpić do Sądu. Pamiętaj, że ciężar udowodnienia odrzucenia spadku z pokrzywdzeniem wierzyciela spoczywa na osobie, której wierzytelność nie została zaspokojona.
W sytuacji, gdy spadek jest obciążony wieloma długami, a więc spadkobierca nie osiągnie z niego korzyści, to nie można mówić o pokrzywdzeniu wierzycieli. Z pokrzywdzeniem wierzycieli mamy do czynienia jedynie w sytuacji, gdy spadkobierca otrzymałby korzyść ze spadku, gdyby go nie odrzucił.
Termin na złożenie pozwu o uznanie odrzucenia spadku za bezskuteczne został przez ustawodawcę ograniczony. W chwili obecnej wierzyciel może wystąpić z pozwem w ciągu 6 miesięcy od chwili powzięcia wiadomości o odrzuceniu przez spadkobiercę spadku, lecz nie później niż przed upływem trzech lat od odrzucenia spadku. W innym przypadku pozew zostanie oddalony.
