U osób powyżej 60 roku życia hospitalizowanych w wyniku upadków najczęściej mamy do czynienia z urazami bioder i ud. Urazy bioder plasują się na szóstym miejscu wśród przyczyn śmiertelności osób starszych. Następstwami upadków mogą być stłuczenia, krwiaki, ale często są to złamania dotykające bioder. Jednym z najtrudniejszych do leczenia złamań jest złamanie szyjki kości udowej, które wymaga długotrwałej i kosztownej rehabilitacji. Długoterminowa rekonwalescencja wiąże się z unieruchomieniem w łóżku, co przekłada się na ryzyko chorób takich jak: zakrzepica żył głębokich, zapalenie płuc, odleżyny, przykurcze w stawach. Pacjent staje się zależy od opiekunów i niezdolny do samodzielnego wypełniania czynności dnia codziennego, może rozwinąć się u niego depresja oraz stany lękowe.
Konsekwencje upadków pod postacią skomplikowanych złamań kończyn są problemem społecznym i ekonomicznym. Co roku około 15% osób powyżej 60 roku życia doznaje wypadku wymagającego pomocy medycznej, natomiast połowa incydentów ma miejsce w środowisku domowym.
Jak można zmniejszyć ryzyko upadków, a w konsekwencji poważnych urazów bioder wśród starszych osób?
Do upadków dochodzi najczęściej w mieszkaniach lub w ich pobliżu np. na oblodzonym chodniku, dlatego dbajmy o bezpieczne środowisko, w którym na co dzień przebywa senior.
– Unikajmy umieszczania na podłodze wszelkiego rodzaju dywaników, mat, które ulegają zwijaniu się.
– Usuńmy kable i inne przedmioty znajdujące się na podłodze.
– Zlikwidujmy progi w mieszkaniu.
– Zaopatrzmy seniora w dobrej jakości domowe obuwie na antypoślizgowej podeszwie.
– Dbajmy, by wspomniane obuwie domowe znajdowało się obok łóżka, zamiast pod nim.
– Zamieńmy wannę na prysznic ze stołeczkiem i postarajmy się o zamontowanie uchwytu na ścianie tak, by senior mógł zachować równowagę w momencie nagłych zawrotów głowy.
– Postarajmy się, by podłoga w łazience nie była śliska.
– Zamontujmy w mieszkaniu oświetlenie punktowe, aby wszystkie pomieszczenia były bezpieczne i komfortowe. 65-letni człowiek potrzebuje 4-krotnie więcej światła niż osoba o 45 lat młodsza.
– Oceniajmy systematycznie mobilność seniora, by w razie potrzeby zapewnić mu sprzęt do asekuracji w codziennym funkcjonowaniu (laski, kule, balkoniki).
Starzenie się narządu wzroku związane z wiekiem, a ryzyko urazów bioder
U osób w podeszłym wieku mamy do czynienia, z takimi schorzeniami wzroku jak: jaskra, zaćma, zwyrodnienie plamki żółtej. Czasami zdarza się tak, że niemożliwe jest dobranie odpowiedniej korekcji wzroku dla pacjentów obarczonych powyższymi schorzeniami. U seniorów często dochodzi do kłopotów z określaniem odległości, co jest istotną przyczyną upadków prowadzących do urazów bioder. Osoba starsza może nie zdawać sobie sprawy z zaburzonego odbierania odległości, przyzwyczajona jest do bezproblemowego poruszania się po własnym otoczeniu i nie zauważa wadliwego funkcjonowania narządu wzroku do momentu upadku przy schodzeniu ze schodów lub wychodzeniu z wanny.
Osteoporoza
U osób powyżej 65 roku życia, na skutek zmian zachodzących w metabolizmie kostnym, dochodzi do przewagi procesów kościogubnych nad procesami kościotwórczymi, a także do zachwiania równowagi wapniowo-fosforanowej w organizmie. U seniorów dochodzi do zmniejszonego wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego, a także do zaburzeń w aktywacji witaminy D w wątrobie i w nerkach. Konsekwencją powyższych mechanizmów jest obniżenie gęstości mineralnej kości, co zwiększa ryzyko poważnych złamań w wyniku urazów. Zapobieganie złamaniom osteoporotycznym polega na włączeniu farmakoterapii w celu zwiększenie wytrzymałości kości na złamanie. Należy także eliminować czynniki prowadzące do urazu, czyli dbać o właściwe oświetlenie, zapewnić seniorowi odpowiednią korekcję narządu wzroku, a także wprowadzić do codziennej rutyny ćwiczenia podnoszące siłę mięśniową i wzmacniające równowagę.
