Rozdzielność majątkowa, to nic innego jak ustrój majątkowy małżeński, który polega na rezygnacji małżonków z gromadzenia majątku wspólnego a powoduje, że małżonkowie w czasie trwania małżeństwa gromadzą dwa odrębne majątki osobiste.
Ustawodawca przewiduje dwa rodzaje rozdzielności majątkowej:
– przymusową, która powstaje za pośrednictwem sądu;
– umowną, która powstaje za pośrednictwem notariusza.
Przymusowa rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. Jest to zasada, która ma zastosowanie w większości przypadków.
Jednakże ustawodawca przewiduje pewien wyjątek od tej zasady. Zgodnie z art. 52 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.
Każdorazowo sąd będzie badał całokształt okoliczności stanu faktycznego, a rozstrzygnięcie oparte zostanie na poczynionych ustaleniach. Ustawodawca nie określił co należy rozumieć przez pojęcie „ważnych powodów”. Dlatego należy przyjąć, że będą to okoliczności w których wspólność majątkowa nie służy dobru małżonka lub założonej przez strony rodziny, a nawet prowadzi do sytuacji sprzecznej z zasadami prawa rodzinnego. Z tego typu sytuacją możemy mieć do czynienia w przypadku np. choroby alkoholowej, trwonienia majątku czy też gier hazardowych. Orzecznictwo przyjmuje również, że podstawą do złożenia pozwu z datą wsteczną jest m.in. zaciąganie przez jednego z małżonków długów podważających podstawę utrzymania rodziny, czy też lekkomyślność oraz zagrożenie bytu rodziny.
W przypadku złożenia pozwu o orzeczenie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną sąd z wyjątkową ostrożnością przeprowadzi postępowanie dowodowe oraz wyjaśni i ustali dokładną datę od której należy ją orzec.
Pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej należy złożyć w Sądzie Rejonowym miejsca zamieszkania drugiego małżonka. W pozwie należy wskazać dokładną datę od której rozdzielność majątkowa powinna zostać orzeczona. W pozwie należy wskazać wszystkie niezbędne dowody m.in. dokumenty potwierdzające okoliczności na które się powołujemy, jak również wnieść o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków. Sąd po przeprowadzeniu postępowania wyda wyrok w którym określi, czy ustanawia rozdzielność majątkową pomiędzy stronami. Jak również wskaże konkretną datę ustalenia rozdzielności majątkowej.
