Schorzenia układu moczowego, z którymi pacjenci najczęściej zgłaszają się do lekarza pierwszego kontaktu

Najczęściej występujące schorzenia układu moczowego u kobiet to: nietrzymanie moczu oraz zakażenia dolnego odcinka układu moczowego. Wyróżniamy postać naglącą oraz wysiłkową nietrzymania moczu (przejawia się ona w trakcie biegania, śmiechu, kichania), czasami występuje także postać mieszana. Na rozwój schorzenia narażone są kobiety w podeszłym wieku oraz te, które przebyły kilka porodów siłami natury. Nietrzymanie moczu jest przyczyną dyskomfortu psychicznego, który może doprowadzić do wyłączenia pacjentki z życia społecznego. Obciążenie emocjonalne może przyczynić się do rozwoju depresji, gdyż chora zaczyna unikać opuszczania domu, podróżowania. Zdarza się, że pacjentki wstydzą się opowiedzieć o swojej przypadłości lekarzowi pierwszego kontaktu.
Przyczyny
Problemy z trzymaniem moczu mogą być spowodowane zakażeniami układu moczowego, jak również obecnością guza pęcherza. U kobiet istotne jest właściwe napięcie pochwy i więzadeł dna miednicy, gdyż redukcja włókien tkanki łącznej może przyczynić się do nieświadomego oddawania moczu. U mężczyzn omawiana choroba spowodowana jest przebytymi urazami miednicy, bądź powstaje na skutek operacji urologicznych np. wykonywanych w terapii raka gruczołu krokowego. Podczas takiej operacji lekarz musi chwilowo odłączyć cewkę od pęcherza, a ponowne ich złączenie nie zawsze gwarantuje bezproblemowy powrót do pełni funkcji fizjologicznych układu moczowego.
Diagnostyka i leczenie
W zależności od płci pacjenta należy wykonać badanie ginekologiczne lub urologiczne, a także USG pęcherza. Istotne jest też badanie urodynamiczne polegające na wprowadzeniu cewki moczowej do pęcherza. Testy pozwalają na zmierzenie objętości wydalanego moczu w określonym czasie oraz ilości moczu zalegającego w pęcherzu. Możliwe jest też określenie ciśnienia panującego w pęcherzu i w cewce moczowej. Lekarz dostaje też informacje o poziomie napięcia mięśni dna miednicy i stanie zwieraczy.
Zakażenie dolnego odcinka układu moczowego
Ponad połowa populacji kobiet przechodzi w swoim życiu epizod zakażenia układu moczowego, a ryzyko pojawienia się schorzenia rośnie raz z wiekiem. Mężczyźni rzadziej zapadają na omawianą przypadłość, ale u nich również częstotliwość zachorowań wzrasta wraz z wiekiem. Do zakażeń układu moczowego predysponuje cukrzyca, leczenie obniżające odporność, cewnikowanie. Bakterią odpowiadającą w przeważającej mierze za niepowikłane infekcje jest Escherichia coli. Takie zakażenie przejawia się, jako ostre zapalenie pęcherza wywołane najczęściej niewłaściwą higieną, korzystaniem z publicznych toalet. Powikłana infekcja ma miejsce w przypadku wniknięcia do układu moczowego nietypowych mikroorganizmów. Na tego typu zakażenia narażone są osoby posiadające nieprawidłowości w budowie dróg moczowych, a także pacjenci wymagający cewnikowania. Czasami zdążają się zakażenia szpitalne powstałe na skutek zabiegów w obrębie dróg moczowych. Objawami powikłanej infekcji są bóle pojawiające się w trakcie mikcji, zastój moczu oraz krwiomocz. Leczenie ciężkich postaci zakażeń powinno trwać od 7 do 10 dni, a po zakończonej terapii należy wykonać posiew moczu, aby upewnić się, że w układzie moczowym nie występują już szkodliwe drobnoustroje.
Diagnostyka
W celu postawienia diagnozy wykonuje się badanie ogólne moczu. Jeśli liczba białych krwinek przekracza dopuszczalną normę oznacza to, że mamy do czynienia ze stanem zapalnym lub z innymi poważnymi dolegliwościami. W celu postawienia prawidłowego rozpoznania można wykonać też badania obrazowe, które pozwalają uwidocznić ciała obce lub złogi w układzie moczowym.