Wyróżniamy 3 formy witaminy K, czyli filochinon (K1), menachinony (K2) i menadion (K3). Filochinon wytwarzany jest przez rośliny, natomiast menachinony syntetyzowane są przez bakterie występujące w organizmach zwierzęcych. Menadion jest analogiem witaminy K, który może ulec przekształceniu w witaminę K2 w ustroju ssaków.
Witamina K1 znajduje się w zielonych liściach roślin, a także w olejach roślinnych. Witamina K2 kryje się w mięsie, jajach, produktach nabiałowych. Filochinon wchłania się z pokarmu w ilości 5-15%, natomiast menachinony absorbowane są z przewodu pokarmowego prawie w 100%.
U kogo możemy spodziewać się niedoborów witaminy K?
– u osób radykalnie obniżających ilość tłuszczu w diecie oraz konsumujących zbyt mało warzyw
– u pacjentów poddawanych antybiotykoterapii bądź zażywających leki przeciwzakrzepowe
– u osób cierpiących na zespoły złego wchłaniania, schorzenia wątroby i nerek
Funkcje witaminy K
Główną rolą omawianej witaminy jest utrzymanie stężenia czynników krzepnięcia krwi na odpowiednim poziomie, co pomaga w zapobieganiu krwotokom. Aby umożliwić organizmowi sprawny proces krzepnięcia należy dostarczyć 1µg witaminy K na każdy kilogram masy ciała.
Metabolizm tkanki kostnej jest uzależniony od stężenia witaminy K, bowiem substancja ta utrzymuje odpowiedni balans między komórkami kościotwórczymi (osteoblasty) a kościogubnymi (osteoklasty). Ilość osteokalcyny w organizmie (białko wytwarzane przez osteoblasty), zależy od stężenia witaminy K. Wspomniane białko jest wskaźnikiem aktywności komórek kościotwórczych. Dostarczanie wraz z pożywieniem witaminy K pomaga niwelować prawdopodobieństwo pojawienia się osteoporozy u seniorów.
Badania przeprowadzone na szczurach pokazały, że wzbogacenie diety suplementami zawierającymi 1 mg filochinonu oraz pewne ilości wapnia, magnezu i witaminy D sprawia, iż zatrzymaniu ulega osłabienie elastyczności naczyń spowodowane postępującym zwapnieniem naczyń krwionośnych. Zwapnienie naczyń predysponuje do rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak nadciśnienie tętnicze czy miażdżyca.
Witamina K odgrywa także rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego i chroni przed chorobą Alzheimera. Suplementacja witaminą K hamuje zmiany patologiczne zachodzące w neuronach pod wpływem zatoru lub wylewu krwi do mózgu, zwłaszcza u pacjentów w miażdżycą.
Nowotwory a witamina K
Filochinon i menachinony cechują się aktywnością przeciwnowotworową względem raka sutka, wątroby, żołądka, płuc. Antykancerogenne działanie powyższych związków polega na stymulowaniu przez nie zaprogramowanej śmierci zmienionych nowotworowo komórek oraz na przerywaniu cyklu komórkowego. Połączenie witamin K3 i C wzmaga potencjał antyoksydacyjny, co skutkuje ograniczeniem wzrostu patologicznych komórek.
