Stan fizycznego i psychicznego wyczerpania, który pojawia się u osób długotrwale opiekujących się osobami starszymi, chorymi czy niepełnosprawnymi, wynikający z przebywania w ciągłym stresie, który jest nieodłącznym czynnikiem wykonywania obowiązków opiekuńczych i zaniedbywania własnych potrzeb to Zespół Stresu Opiekuna.
Opieka nad drugą osobą może doprowadzić do fizycznego, ale również do psychicznego przeciążenia.
Sytuacja taka nie powinna być lekceważona.
Stan tego typu przypadłości może rozwijać się długotrwale i doprowadzać do wewnętrznego rozdarcia opiekuna, którego życie spychane jest na drugi tor z powodu absorbującej całkowicie pracy opiekuńczej.
Zespół Stresu Opiekuna to zjawisko, którym naukowcy zajmują się dopiero od 20 lat.
Obowiązki związane z opieką nad osobą starszą, bądź chorą czy niepełnosprawną rzadko kiedy są dzielone na różnych członków rodziny.
Z reguły niestety spadają na jedną, najbliższą podopiecznemu osobę.
Osoba taka staje się niejako uwięziona w sytuacji dotyczącej niesamodzielności podopiecznego.
Ciężar obowiązków jest ogromny i odbija się na stanie fizycznym i psychicznym opiekuna.
Codzienne funkcjonowanie wymaga niesłychanej siły i wytrzymałości a przecież nie każdy jest urodzonym siłaczem. Z reguły to kobiety pełnią rolę opiekunów.
Opiekun musi podporządkować całe swoje życie opiece nad osobą chorą czy niepełnosprawną.
Jego emocje są napięte do granic możliwości, gdyż stale zmuszony jest nad nimi panować, by nie pokazywać niezadowolenia, smutku czy zmęczenia podopiecznemu.
Niejednokrotnie chorzy czy seniorzy nie potrafią okazać wdzięczności za wykonywaną przy nich ciężką pracę, a nawet z powodu demencji czy innych chorób potrafią być bardzo nieprzyjemni.
Taka sytuacja przyspiesza rozwój Zespołu Stresu Opiekuna, który charakteryzuje się następującymi objawami:
- fizycznymi takimi jak bóle czy zmęczenie, pogarszanie się stanu zdrowia,
- psychosomatycznymi jak problemy ze spaniem czy apetytem, napięcie, wyczerpanie,
- psychospołecznymi jak uczucie pustki, izolacji, osamotnienie, poczucie winy, niepokój, złość, bezsilność, depresja.
11% osób wykonujących zawód opiekuna osób starszych czy niepełnosprawnych cierpi na Zespół Stresu Opiekuna.
Należy się spodziewać, że wśród osób, które nie zawodowo opiekują się swoimi bliskimi odsetek ludzi z Zespołem Stresu Opiekuna jest znacznie większy. Praca opiekuńcza takich osób praktycznie trwa często całą dobę.
Opiekunowie osób niepełnosprawnych i chorych przeważnie nie mają nawet pojęcia o tym, że dotknęła ich przypadłość jaką jest Zespół Stresu Opiekuna, ponieważ nie mają wiedzy na temat istnienia takiej jednostki chorobowej.
Nie szukają więc również profesjonalnej pomocy.
Tymczasem sprawa jest bardzo poważna, ponieważ sprawowanie opieki nad osobą chorą zwiększa ryzyko śmierci o 63 % w porównaniu do osób nie pełniących nigdy tego typu obowiązków.
Niezwykle ważne dla opiekunów jest zachowanie równowagi i nie zaniedbywanie siebie.
Konieczna jest troska o własne zdrowie i wypoczynek.
Niezbędna jest pomoc i dzielenie się z kimś drugim obowiązkami. Niestety na rodzinie rzadko można polegać, więc trzeba pomyśleć o zatrudnieniu opiekunki chociaż na kilka godzin dziennie.
Warto skontaktować się z osobami, które są w podobnej sytuacji i również mają pod opieką osobę starszą czy też chorą. Niekiedy udaje się tą drogą zorganizować wzajemną pomoc a wspólne rozmowy i dzielenie się problemami bardzo pomagają w odprężeniu psychicznym.
Stan psychofizyczny opiekuna ma znaczenie dla zdrowia nie tylko jego samego, ale również dla zdrowia i jakości życia jego podopiecznego.
W poradzeniu sobie z Zespołem Stresu Opiekuna może pomóc psycholog, jeśli objawy są już bardzo poważne, ale najlepszy będzie po prostu relaks, czyli robienie tego wszystkiego co zwyczajnie sprawia nam przyjemność i radość.
Trzeba pamiętać, że nikt nie jest niezastąpiony.
