Choroba Hashimoto (limfocytarne zapalenie tarczycy typu Hashimoto) jest często diagnozowaną chorobą autoimmunologiczną, na którą najbardziej narażone są kobiety. Zmiany patologiczne w tarczycy w przebiegu wspomnianej choroby powstają z powodu zbyt intensywnej stymulacji układu odpornościowego, co skutkuje silną odpowiedzią immunologiczną adekwatną do nadmiernego pobudzenia komórek. Przyczyny nieprawidłowych zjawisk w układzie immunologicznym nie są wystarczająco jasne i zbadane. Wiadomo, że na rozwój choroby wpływ mają czynniki genetyczne i środowiskowe, a także inne choroby z grupy autoagresji np. reumatoidalne zapalenie stawów czy łuszczyca. Niedobór selenu i witaminy D również przyczynia się do nasilenia objawów schorzenia.
Zapalenia tarczycy typu Hashimoto nie można wyleczyć. Terapia polega wyłącznie na łagodzeniu przebiegu niedoczynności tarczycy spowodowanej omawianą chorobą. Oprócz farmaceutyków elementem terapii powinno być stosowanie odpowiedniej diety, która ma wpływ na regulację czynności tarczycy i hamuje progresję stanu zapalnego w gruczole. Rolą odpowiedniego żywienia jest także obniżenie prawdopodobieństwa rozwoju zaburzeń metabolicznych występujących na skutek niedoborów hormonów tarczycy w ustroju.
Objawy choroby
Niedobór hormonów tarczycy powstały na skutek schorzenia doprowadza do spadku szybkości metabolizmu, zapoczątkowania insulinooporności w tkankach. Osoba chora ma tendencję do rozwoju zmian zatorowo-zakrzepowych w naczyniach oraz do wystąpienia incydentów, takich jak udary czy zawały. U seniorów choroba Hashimoto predysponuje do powstania raka tarczycy oraz chłoniaka złośliwego. Omawiane schorzenie może nie dawać o sobie znać przez lata. Najczęściej występujące symptomy choroby to: chroniczne uczucie zmęczenia, problemy z zasypianiem, chwiejność emocjonalna, nadmierna potliwość, uczucie zimna, nieregularny rytm wypróżnień, obrzęki twarzy oraz dłoni. Do dermatologa pacjenci zgłaszają się z łamliwymi paznokciami, suchą i szorstką skórą oraz z nadmiernie wypadającymi włosami. Zaawansowane stadium niedoczynności tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto może wywołać zaburzenia świadomości, obniżenie ciepłoty ciała nawet do 25°C, niewydolność układu oddechowego, śpiączkę.
Jakie są zalecenia dietetyczne dla osób chorych?
Nie istnieją jednolite wytyczne, co do sposobu odżywiania dla pacjentów borykających się z omawianym schorzeniem. Celem terapii powinno być spowolnienie nasilenia stanu zapalnego w tarczycy oraz obniżenie ryzyka wystąpienia zaburzeń metabolicznych. U pacjentów stosujących lewotyroksynę należy zadbać o właściwe wchłanianie leku w układzie pokarmowym. Osoby, które nie mają jeszcze rozwiniętej niedoczynności tarczycy powinny starać się, by jak najdłużej utrzymać stan eutyreozy (prawidłowej funkcji hormonalnej gruczołu tarczowego). Dla każdego chorego należy skomponować indywidulanie dobrany jadłospis uwzgledniający wiek, płeć, masę ciała, tryb życia, preferencje żywieniowe oraz występowanie innych chorób.
Wartość energetyczna diety wpływa na produkcję i wydzielanie hormonów tarczycy. Zbyt duże restrykcje w podaży energii graniczące z głodzeniem prowadzą do zmniejszenia syntezy hormonów i ich poziomu we krwi. Takie postępowanie może skutkować nasileniem całego wachlarza procesów patologicznych związanych z chorobą, jak również do zmniejszonego wychwytu hormonów tarczycy przez komórki docelowe. W związku z powyższym nie należy drastycznie obniżać wartości energetycznej w diecie osób otyłych, bowiem spadek podaży energii o więcej niż 20% spowoduje dodatkowe spowolnienie podstawowej przemiany materii i zwiększenie masy ciała. Spadek masy ciała nie powinien przekroczyć 0,5-1kg/tydzień. Należy dbać o konsumowanie 4-5 posiłków na dobę w zbliżonych odstępach czasowych. Kolację warto zjeść nie później niż 3 godziny przed udaniem się na spoczynek. Jedynie osoby cierpiące jednocześnie na cukrzycę powinny spożyć przed snem lekki posiłek, aby nie dopuścić do wystąpienia drastycznego spadku poziomu glukozy we krwi w nocy.
