Emerytura górnicza jest jednym z rodzajów emerytur, która została wprowadzona ustawą z dnia 27 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o emeryturach o rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy – Karta Nauczyciela. Wskazana ustawa pozwala górnikom na wcześniejsze przejście na emeryturę.
Przedmiotowa emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnieni łącznie następujące warunki:
- ukończy 55 rok życia;
- okres pracy górniczej wraz z okresami pracy równorzędnej[1] łącznie powinien wynieść co najmniej 20 lat dla kobiet oraz 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 letni okres zatrudnienia pod ziemią w kopalniach węgla, rud, kruszców, surowców ogniotrwałych, glin szlachetnych i innych surowców;
- pracownik nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie przez Zakład środków, które zostały zgromadzone na otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa.
Istnieje również możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę w wieku 50 lat. W takim przypadku, praca górnicza wraz z pracą równorzędną powinna wynosić co najmniej 20 lat dla kobiet oraz 25 lat dla mężczyzn, jak to ma miejsce w sytuacji opisanej powyżej. Jednakże istotną różnicą jest fakt, że taki pracownik w czasie pracy górniczej powinien przepracować co najmniej 15 lat będąc zatrudnionym pod ziemią w kopalniach węgla, rud, kruszców, surowców ogniotrwałych, glin szlachetnych i innych surowców.
Powyżej wskazana ustawa daje także sposobność przejścia na emeryturę bez względu na wiek i zajmowane stanowisko. Odnosi się to do pracowników, którzy pracę górniczą wykonywali stale pod ziemią, w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres 25 lat. Do tego okresu można zaliczyć również niezdolność do pracy z tytułu wypadku przy pracy albo z tytułu choroby zawodowej, za które wypłacone zostało wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy albo świadczenie rehabilitacyjne. Ponadto czasowe oddelegowanie pracowników, jako członków drużyn ratowniczych w kopalniach, do zawodowego pogotowia ratowniczego w Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego S.A. w Bytomiu, w KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Jednostka Ratownictwa Górniczo-Hutniczego w Lubinie lub w okręgowych stacjach ratownictwa górniczego.
Szczególne zatrudnienia uważane za pracę górniczą zostały szczegółowo opisane w art. 50c ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
[1] Praca równorzędna z pracą górniczą – związana jest z zatrudnieniem w przedsiębiorstwach miernictwa górniczego lub geologicznego; zatrudnienie jako lekarz w górniczej opiece zdrowotnej; zatrudnienia w administracji kopalń, zarządach spółek węglowych, itp.
