Kakao – wartościowy produkt spożywczy

Produkty kakaowe są chętnie spożywane przez młode osoby, jednak warto zdać sobie sprawę, że starsze grupy konsumentów powinny zwrócić szczególną uwagę na korzyści, jakie niesie wprowadzenie do jadłospisu kakao.
Kakao to produkt roślinny, który zawiera mnóstwo substancji bioaktywnych, między innymi polifenole do których zaliczamy:
– flawonoidy (katechiny, procyjanidyny)
– kwasy fenolowe
Polifenole są istotne w prewencji chorób sercowo-naczyniowych, co jest bardzo ważne z uwagi na fakt, iż choroby powstałe na podłożu miażdżycy stanowią jedną z najczęstszych przyczyn zgonów w krajach rozwijających się. Protekcyjna rola polifenoli polega na zdolności zmiatania wolnych rodników, działaniu obniżającym ciśnienie krwi oraz działaniu antynowotworowym. Dodatkowo omawiane substancje regulują odpowiedź immunologiczną organizmu i wpływają na obniżenie poziomu cholesterolu. Badacze wykazali, że regularne spożywanie gorzkiej czekolady może podnosić stężenie lipoproteiny HDL (dobrego cholesterolu). Udowodniono też, że dodawanie kakao do dziennej racji pokarmowej przez 4 tygodnie przyczyniało się do obniżenia w osoczu substancji odpowiedzialnej za pobudzenie procesu aktywacji płytek krwi, co odgrywa istotną rolę dla osób borykających się z powikłaniami miażdżycy. Procyjanidyny pochodzące z kakao wykazują działanie przeciwzapalne i mogą skutecznie chronić organizm przed nieswoistym zapaleniem jelit.
Właściwości przeciwutleniające kakao polegają na unieszkodliwianiu reaktywnych form tlenu (ROS). ROS mają zdolność wnikania w struktury białek, utleniania lipidów oraz uszkadzania kwasów nukleinowych. Umiejętność wiązania ROS przez polifenole pomaga zapobiegać tworzeniu się nowotworów.
Kolejną zaleta regularnego spożywania kakao jest działanie hipotensyjne, związane z paradoksem Indian Kuna. Ponad 60 lat temu zauważono, iż mimo podobnego spożycia soli jak u Amerykanów, Indianie rzadziej zapadali na nadciśnienie tętnicze i zachorowalność nie zwiększała się wraz z wiekiem. Po przeniesieniu się części Indian do zurbanizowanej części Panamy, uległ zmianie ich sposób odżywiania się. Zaprzestano wypijać 5-6 filiżanek kakao na dobę, co wywołało ogólny wzrost ciśnienia wśród populacji Indian oraz zwiększenie liczby osób chorujących na nadciśnienie tętnicze. Po przeprowadzeniu szeregu badań potwierdzono hipotensyjne działanie regularnego spożywania kakao lub gorzkiej czekolady.
Kakao jest źródłem substancji psychoaktywnych takich jak: kofeina, teobromina, teofilina. Zwartość kofeiny w kakao mieści się w granicach 0,2%. Badania pokazują, że kofeina może działać ochronnie na komórki nerwowe w chorobie Alzheimera i w chorobie Parkinsona. Dodatkowo substancja ta redukuje uczucie zmęczenia, pobudza, polepsza samopoczucie.
Teofilina charakteryzuje się właściwościami zbliżonymi do kofeiny, posiada silne działanie moczopędne. Teobromina występuje w kakao w stosunkowo dużych ilościach. W proszku kakaowym można odnaleźć do 2-4% teobrominy, a w gorzkiej czekoladzie do 1%. Substancja ta poprawia koncentrację, usuwa skutki zmęczenia, ale w przeciwieństwie do kofeiny nie wywołuje zaburzeń rytmu serca przy zbyt dużym jej spożyciu.
Substancje psychoaktywne występujące w kakao i w gorzkiej czekoladzie mogą wpłynąć na poprawę samopoczucia człowieka. Przykładem takiej substancji jest fenyloetyloamina występująca w produktach kakaowych, zwana „hormonem miłości”, gdyż wpływa na poprawę nastroju i wykazuje działanie przeciwdepresyjne.