Kamica żółciowa dotyka osób w każdym wieku, jednak ryzyko powstawania kamieni w pęcherzyku żółciowym wzrasta kilkukrotnie u osób starszych. Warto wiedzieć, że istnieją sposoby mogące znacznie zminimalizować ryzyko wystąpienia tej przypadłości oraz zmniejszyć dolegliwości z nią związane.
Jak powstają kamienie żółciowe?
Kamienie żółciowe to złogi głównie cholesterolu i soli wytrąconych z żółci wytwarzanej przez wątrobę do trawienia tłuszczów. Złogi mogą powstawać w pęcherzyku żółciowym, często nieprawidłowo nazywanym woreczkiem, rzadziej tworzą się pierwotnie w przewodach żółciowych. Najczęściej powstające kamienie są wielkości ziarenek piasku i przedostają się drogą żółciową do dwunastnicy, stamtąd przechodzą dalej i są wydalane wraz z kałem.
Niewielkie kamienie mogą nie dawać żadnych dolegliwości. Zdarza się, że kamienie żółciowe nabierają większych rozmiarów (wielkość fasolki, orzecha), a ich wędrówka w drogach żółciowych przysparza wielu dolegliwości. W przypadku zablokowania drogi żółciowej przez zlepy złogów dochodzi do tzw. ataku kamicy żółciowej, inaczej kolki wątrobowej.
Objawy kamicy żółciowej:
• Ból brzucha (prawej, górnej części), niekiedy promieniujący do obojczyka;
• Uczucie gniecenia, ucisku, dyskomfortu w prawym podżebrzu;
• Wzdęcia i nudności występujące najczęściej po ciężkostrawnym posiłku, ustępujące po pewnym czasie;
• Czasami współistniejąca gorączka lub stan podgorączkowy.
Przyczyny powstawania kamieni żółciowych
Złogi żółciowe powstają z nie do końca wyjaśnionych przyczyn. Częściowo liczą się predyspozycje genetyczne. Szacuje się także, że choroba częściej dotyka kobiet, co ma prawdopodobnie związek ze zmianami hormonalnymi np. w trakcie ciąży lub przyjmowania środków antykoncepcyjnych lub terapii hormonalnej po menopauzie. Jednak w wieku emerytalnym ryzyko wystąpienia choroby wyrównuje się u obu płci i dotyczy ok. 50% seniorów po 60. roku życia.
Ponadto szczególnie narażone na kamicę żółciową są:
• osoby chore na cukrzycę,
• osoby z nadwagą,
• osoby prowadzące niezdrowy tryb życia.
Kamica pęcherzyka żółciowego – leczenie
Kamieni żółciowych nie można lekceważyć. Brak leczenia zwiększa ryzyko powikłań, czyli zapalenia lub perforacji woreczka żółciowego lub dróg żółciowych, zapalenia trzustki, wątroby, martwicy tkanek, ropniaka, nowotworu.
Uwaga! Silny atak kolki wątrobowej u seniora wymaga konsultacji z lekarzem, zwłaszcza gdy obserwujemy jednocześnie objawy takie jak: gorączka, dreszcze, żółtaczka. Należy wówczas jak najszybciej udać się do lekarza lub oddziału szpitalnego, gdyż mogą to być objawy groźnych powikłań. W przypadku ataku kolki żółciowej pomocne są leki o działaniu rozkurczającym.
W przypadku seniora diagnoza oraz leczenie kamicy powinny być przeprowadzane pod ścisłym okiem lekarza. Przy sporadycznych, mało uciążliwych bólach zwykle podaje się leki rozpuszczające złogi, jednak na pierwsze efekty trzeba będzie poczekać kilka miesięcy.
W przypadku silnych dolegliwości lekarz może zalecić zabieg polegający na rozbiciu kamieni, jednak wiąże się to z ryzykiem nawrotu choroby oraz koniecznością przyjmowania leków zapobiegających ponownemu powstawaniu złogów. Po odstawieniu leków dolegliwości zwykle powracają.
Najskuteczniejszą metodą leczenia kamicy żółciowej jest operacyjne usunięcie pęcherzyka żółciowego. Zabieg przeprowadza się metodą laparoskopową lub tradycyjną operacją z nacięciem powłok jamy brzusznej.
Jako profilaktykę przeciw kamicową można stosować naturalne zioła, takie jak ostropest plamisty lub mniszek pospolity oraz olej lniany i lecytyna.
