Małżonkowie, którzy borykają się z problemami małżeńskimi mogą, jeszcze przed podjęciem decyzji o definitywnym zakończeniu związku, złożyć wniosek do sądu o orzeczenie separacji.
Separacja może przybrać postać separacji faktycznej lub prawej. Separacja faktyczna nie pociąga za sobą skutków prawnych. Strony po prostu zaprzestają wspólnie żyć i podejmować decyzje dotyczące ich życia codziennego, jednakże nie występują do sądu z formalnym wnioskiem.
Natomiast separacja prawna polega na złożeniu do Sądu Okręgowego pozwu o separację, który wywoła zmiany prawne dla małżonków.
Orzeczenie separacji jest możliwe w sytuacji, gdy pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia. Aby doszło do rozkładu pożycia pomiędzy małżonkami muszą ustać więzi emocjonalna, fizyczna i gospodarcza. Natomiast odmiennie niż w przypadku rozwodu ustanie wskazanych wyżej więzi nie może mieć charakteru trwałego i muszą istnieć widoki na ewentualny powrót małżonków do wspólnego życia.
Więź emocjonalna to nic innego jak wzajemny stosunek stron polegający na obdarzaniu się pozytywnymi emocjami takimi jak: miłość, zaufanie, wsparcie, zrozumienie itp. Strony wskazują sądowi, czy nadal „coś” do siebie czują, czy też uczucia między nimi wygasły.
Więź fizyczna polega na zaniku współżycia fizycznego oraz braku bliskości fizycznej pomiędzy stronami. W sytuacji, gdy strony przestają ze sobą mieszkać oraz śpią w oddzielnych sypialniach mamy do czynienia z zanikiem ww. więzi.
Więź gospodarcza polega na prowadzeniu oddzielnych gospodarstw domowych przez małżonków. W sytuacji, gdy strony mają oddzielne konta bankowe oraz nie utrzymują wspólnie gospodarstwa domowego, to mamy do czynienia z wygaśnięciem więzi.
Przesłanki negatywne, które mimo wystąpienia zupełnego rozkładu pożycia uniemożliwiają orzeczenie separacji to:
- sytuacja, w której orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z dobrem małoletnich dzieci małżonków;
- sprzeczność orzeczenia z zasadami współżycia społecznego.
To sąd ma obowiązek zbadać każdy konkretny przypadek i na podstawie okoliczności danej sprawy podejmie decyzję, czy orzec separację.
Skutki separacji:
Do najważniejszych skutków separacji zaliczamy powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej. Oznacza to, że od daty orzeczenia separacji małżonkowie działają na własny rachunek i nie gromadzą majątku wspólnego. W momencie zniesienia separacji i powrotu małżonków do małżeństwa, ponownie pomiędzy małżonkami powstaje wspólność małżeńska chyba, że małżonkowie zgodnie zawnioskują o utrzymaniu między nimi rozdzielności majątkowej.
Kolejnym skutkiem separacji jest brak możliwości małżonków do zawarcia kolejnego związku małżeńskiego, gdyż dotychczasowe małżeństwo nie zostaje formalnie zakończone tylko tak jakby „zawieszone” na okres problemów małżonków.
