Szukaj

Namierzamy zagrożenie – cukrzyca cd

Joga dla starszych osób

CO TO JEST KRZYWA GLIKEMICZNA?

Nazywa się ją także krzywą cukrową. Daje bardziej szczegółowe informacje

o tym, jak organizm reaguje na spożycie dużej dawki węglowodanów prostych

i jak radzi sobie z transportem glukozy do komórek. Na badanie trzeba przyjść

najlepiej wczesnym rankiem i koniecznie na czczo. Oznacza to, że ostatni posiłek

został zjedzony co najmniej 12 godzin wcześniej. Warto też pamiętać, że w ciągu

doby poprzedzającej badanie nie można spożywać alkoholu oraz intensywnie

ćwiczyć, warto też zaniechać palenia tytoniu.

Materiałem do badania są cztery próbki krwi pobieranej z żyły w ciągu około 3 godzin. Po pobraniu pierwszej pacjent wypija małymi łykami roztwór glukozy (75 g glukozy rozpuszczony w 300 ml wody). Kolejne pobrania krwi następują co godzinę. Ten czas pacjent spędza w poczekalni, nie może się forsować fizycznie, ponieważ zakłóciłoby to wyniki badania. Uwaga: wiele przychodni wymaga, by pacjent przyszedł na badanie z własną, kupioną w aptece, glukozą. Wynik otrzymuje się zwykle następnego dnia.

Prawidłowa krzywa cukrowa jest wtedy, gdy po pierwszym pobraniu krwi stężenie cukru mieści się w granicach od 70 do 99 mg/dl, a po ostatnim nie przekracza 140 mg/dl. Jeśli natomiast wynik ten będzie się plasował w przedziale od 140 do 199 mg/dl, istnieje duże prawdopodobieństwo nietolerancji węglowodanów, które oznacza stan przedcukrzycowy i stanowi zagrożenie rozwojem cukrzycy.

ZA DUŻO JEDZENIA, ZA MAŁO RUCHU

Jeśli jemy dużo, a mało się ruszamy, rosną zapasy energetyczne organizmu. Zaczynamy przybierać na wadze i przeładowane tłuszczem tkanki leniwie reagują na insulinę. Trzustka zaczyna więc produkować jej coraz więcej, lecz to nie pomaga – rozwija się insulinooporność. Stężenie glukozy we krwi stale jest trochę za wysokie, co oznacza stan przedcukrzycowy, który może przejść w cukrzycę.

 

SPRAWDŹ, CZY GROZI CI STAN PRZEDCUKRZYCOWY

Odpowiedz na pytania i policz odpowiedzi a i b.

  1. W której grupie wiekowej jesteś?
  2. Poniżej 45. roku życia.
  3. Powyżej 45. roku życia.
  4. Jak zwykle się odżywiasz?
  5. Staram się jeść posiłki z warzywami, raczej unikam żywności wysoko

przetworzonej, w tym słodyczy produkowanych przemysłowo.

  1. Nie mam nawyku codziennego jedzenia warzyw lub/i co najmniej kilka

razy w tygodniu piję słodzone napoje oraz jem słodycze.

  1. Jaki tryb życia prowadzisz?
  2. Wykonuję pracę wymagającą wysiłku fizycznego lub/i kilka razy w

tygodniu spędzam minimum pół godziny w ruchu: maszeruję, ćwiczę.

  1. Nie pracuję fizycznie i sporadycznie uprawiam sport.
  2. Jakie jest twoje BMI (wskaźnik masy ciała, wzór, jak go obliczyć, znajduje

się na s. 164)?

  1. Nie przekracza 25.
  2. Jest większe niż 25.

Pytania tylko dla kobiety

  1. Czy chorujesz na zespół policystycznych jajników?
  2. Nie.
  3. Tak.
  4. Czy urodziłaś dziecko o wadze powyżej 4 kg?
  5. Nie.
  6. Tak.

Interpretacja wyniku

Już jedna odpowiedź „a” oznacza, że jesteś w grupie podwyższonego ryzyka. Powinno Cię to skłonić do wykonania badania stężenia glukozy na czczo. Jeśli odpowiedzi „a” jest więcej, warto zrobić też test obciążenia glukozą.

Ważne: O stanie przedcukrzycowym można mówić wtedy, gdy po dwukrotnym badaniu na czczo (czyli co najmniej 8 godzin po ostatnim posiłku) okaże się, że jego poziom utrzymuje się między 100 a 125 mg%.

Trzeba szybko wdrożyć plan ratunkowy

Stan przedcukrzycowy należy traktować jak poważne ostrzeżenie. Ale jeszcze możesz skutecznie zapobiec rozwojowi cukrzycy albo przynajmniej znacznie opóźnić jej wystąpienie. Pierwszym krokiem jest zmiana jadłospisu i – w przypadku nadwagi czy otyłości – redukcja masy ciała.

Dieta musi być urozmaicona, bogata w witaminy i sole mineralne. I co bardzo ważne: należy zachować proporcje między białkiem, tłuszczami oraz węglowodanami. Węglowodany mogą pokrywać do 50 proc. dziennego zapotrzebowania energetycznego, białko – 15–20 proc., a tłuszcze (widoczne i ukryte w produktach) – 20–30 proc. Połowa białka powinna pochodzić na

przykład z ryb, twarogów, białek jaj, co najmniej połowa tłuszczu – z olejów roślinnych, zaś większość węglowodanów z produktów jak najmniej przetworzonych (np. warzywa, pełnoziarniste pieczywo, grube kasze).

Ruch jest równie ważny jak prawidłowo zbilansowana dieta. Regularna aktywność fizyczna pomaga w utrzymaniu właściwej wagi ciała, co w przypadku stanu przedcukrzycowego jest niezwykle istotne. Polecane są marszobiegi, pływanie, jazda na nartach, gra w siatkówkę lub koszykówkę. Na co dzień sprawdzają się gimnastyka, jogging, aerobik i spacery w szybkim tempie. Wysiłek fizyczny musi być regularny. Najlepiej ćwiczyć co najmniej trzy razy w tygodniu nie krócej niż 30–40 minut, ponieważ dopiero po pół godzinie zaczynają uruchamiać się mechanizmy spalania tkanki tłuszczowej. Ćwiczenia należy zaczynać od łatwiejszych i kończyć wyciszającymi. W trakcie wysiłku trzeba pić niskozmineralizowane niegazowane wody. Niewykluczone, że potrzebne będzie leczenie farmakologiczne. Zwykle stosuje się doustne tabletki z metforminą, która zmniejsza przyswajalność cukru, ale decyzję o tym podejmuje lekarz prowadzący. Warto jednak podkreślić, że leki zmniejszają ryzyko cukrzycy o 30 proc., a kuracja zmierzająca do przyswojenia nawyków wprowadzających ruch i zdrową dietę – aż o 53 proc.!

Zacznij od wprowadzenia kilku zmian w diecie.

|| Jedz regularnie w odstępach co 3 godziny. Najlepiej, aby były to trzy posiłki główne i dwa mniejsze – drugie śniadanie, podwieczorek.

|| Cukier, słodycze (zwłaszcza słodkie napoje, ciasta i ciastka produkowane przemysłowo), miód ogranicz do minimum lub całkiem z nich zrezygnuj.

|| Dodawaj świeże warzywa do każdego posiłku, nawet w małych ilościach, na przykład: 2 liście sałaty, liść cykorii, kilka plasterków ogórka czy pomidora, łyżeczkę posiekanej natki pietruszki, czy koperku.

|| Wybieraj owoce o mniejszej zawartości fruktozy, na przykład: wiśnie, truskawki, owoce leśne, pomarańcze, grejpfruty, melony, kiwi, świeże brzoskwinie i morele, niektóre gatunki jabłek (latem papierówki, jesienią i zimą glostery).

|| Kasze, ryż, makaron gotuj al dente – powinny być półtwarde. Wtedy organizm dłużej rozkłada zawarte w nich węglowodany.

|| Dbaj o różnorodność posiłków. Powinny dostarczać wszystkich składników odżywczych: białek, tłuszczów, węglowodanów, witamin i soli mineralnych.

|| Postaraj się schudnąć. Obniżenie masy ciała już o 5 proc. poprawia poziom cukru we krwi oraz normalizuje ciśnienie tętnicze.

|| Unikaj smażenia potraw. Piecz w folii i na ruszcie, gotuj na parze, duś z minimalną ilością tłuszczu.

|| Nie sięgaj zbyt często po tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, jasne pieczywo.

|| Ogranicz ilość soli.

|| Stosuj niskokaloryczne zamienniki. Zamiast śmietany użyj jogurtu naturalnego, a zamiast kiełbasy jedz szynkę.