Paluch koślawy, to deformacja stopy polegająca na odchyleniu palucha w stronę pozostałych palców. Schorzenie występuje 9 razy częściej u kobiet, co związane jest ze słabszym układem mięśniowo-więzadłowo-stawowym u płci żeńskiej. Stopy mężczyzn są w większym stopniu odporne na wszelakie deformacje, gdyż posiadają bardziej twarde więzadła i mniej ruchomy układ stawowy niż stopy kobiece. Noszenie przez panie butów na wysokich obcasach wymusza przeciążenie przednich części stóp, co sprzyja poszerzeniu przodostopia i obniżeniu poprzecznego łuku stóp. Wąskie noski w damskich butach powodują ucisk na paluch i prowadzą do rozwoju miejscowego stanu zapalnego. Z czasem miejscowe zapalenie ulega nasileniu, występują silne bóle, pieczenie, zaczerwienienie i obrzęk okolicy bocznej palucha, a noszenie obuwia nieprzyjaznego dla stóp dodatkowo podrażnia bolesny obszar. Gdy choroba osiągnie zaawansowane stadium, można zauważyć rozwój kolejnych deformacji, czyli np. palców młotkowatych lub szponiastych. Wraz z powiększaniem się zniekształceń często zmieniania się sposób chodzenia na skutek nierównomiernego rozkładu ciężaru ciała, spowodowanego brakiem podparcia ciała przez paluch podczas chodu. Uczucie dyskomfortu może objąć stawy kolanowe, odcinek lędźwiowo-krzyżowy kręgosłupa.
Jakie są przyczyny rozwoju halluksów?
– predyspozycje genetyczne (u około 75-80% osób schorzenie ma charakter dziedziczny)
– nadmierna długość palucha, czyli stopa egipska
– nadmierna ruchomość stawów pierwszej kości śródstopia (odpowiada za 5% przypadków palucha koślawego)
– urazy
– nadwaga
– choroby reumatyczne: dna moczanowa, toczeń układowy, reumatoidalne zapalenie stawów
– płaskostopie
Powikłania nieleczonych halluksów:
– płaskostopie poprzeczne na skutek nadmiernego obciążenia przodostopia
– bolesne modzele na podeszwach stóp
Leczenie:
Leczenie halluksów uzależnione jest od stopnia deformacji i skali dolegliwości bólowych. W początkowym stadium rozwoju zaleca się wizytę u podologa, który pomoże pacjentowi dobrać wkładki korekcyjne do butów. Wkładki te nie wyleczą palucha koślawego, ale w związku z tym, że nie wywierają ucisku na stawy stopy, mogą spowolnić postęp choroby i złagodzić dyskomfort. W przypadku kobiet istotne jest noszenie obuwia na niskim obcasie i z szerokim noskiem. Wszelakiego rodzaju ortezy oraz kliny odciągające paluch w kierunku przyśrodkowym, nie powodują spowolnienia rozwoju halluksów.
Jedynym skutecznym sposobem na wyleczenie schorzenia jest operacja stopy. Metod operacji jest ponad 100, zależnie od stopnia deformacji, współwystępowania zmian zwyrodnieniowych w stawach stopy. W przeważającej części przypadków pacjent może obciążać operowaną stopę kilka godzin po zabiegu. Rehabilitacja pozabiegowa przy udziale fizjoterapeuty trwa około 6 tygodni. Istnieje też możliwość wykonania korekcji chirurgicznej na dwóch stopach jednocześnie. Przy prawidłowym doborze metody operacyjnej i odpowiednio przeprowadzonej rekonwalescencji, ryzyko nawrotu deformacji wynosi 2%.
