Półpasiec to choroba zakaźna wywoływana przez wirus VZV – ten sam, który odpowiada za zachorowanie na ospę wietrzną. Po wyleczeniu ospy wietrznej wirus pozostaje w organizmie człowieka w formie utajonej.
Do reaktywacji wirusa może dojść w szczególności u osób:
– po 50 roku życia
– żyjących w stresie
– mających obniżoną odporność
Predyspozycja do zachorowania na półpasiec rośnie po 50 roku życia, razem z wiekiem podnosi się ryzyko wystąpienia neuralgii, będącej przyczyną hospitalizacji seniorów. Do spadku odporności doprowadzają nowotwory, terapia przeciwnowotworowa (chemioterapia, radioterapia) oraz medykamenty zapobiegające odrzuceniu przeszczepów narządów. Wraz ze starzeniem się społeczeństwa i wzrostem zapadalności na nowotwory należy spodziewać się coraz większej liczby zachorowań na półpasiec.
Pierwszy etap infekcji objawia się świądem skóry, mrowieniem, drętwieniem, nadwrażliwością na dotyk. Występuje uczucie ogólnego rozbicia, ból głowy, stan podgorączkowy. Następnie do symptomów dołącza swędząca wysypka o charakterze pęcherzy wypełnionych płynem, które utrzymują się na powierzchni skóry od 2 do 3 tygodni. Grudki mają skłonność do pękania i pozostawiania owrzodzeń pokrywających się strupkami, w konsekwencji na skórze tworzą się przebarwienia i blizny. Wirus rozprzestrzenia się w wyniku kontaktu z wydzieliną zawartą w pęcherzach pojawiących się na skórze zainfekowanej osoby. Gdy zaczynają tworzyć się strupki pacjent przestaje zarażać innych.
Półpasiec oczny powoduje ból oka, wysypkę na powiekach, owrzodzenia na rogówce. Konsekwencją tego stanu może być: porażenie nerwu odpowiedzialnego za ruchy gałki ocznej, rozmazane pole widzenia, uczucie zalegania ciała obcego we wnętrzu oka.
Postać uszna doprowadza do wysypki występującej w przewodzie słuchowym zewnętrznym oraz na błonie bębenkowej, skutkuje to bólami ucha i szumami usznymi. Jeśli półpasiec obejmie przebiegający w sąsiedztwie nerwu słuchowego – nerw twarzowy, może dojść do niedowładów i porażeń mięśni mimicznych twarzy.
Półpasiec krwotoczny i zgorzelinowy to najcięższe typy choroby. W pierwszym przypadku choroba prowadzi do powstania wylewów do skóry, a w drugim przypadku mamy do czynienia z owrzodzeniami zgorzelinowymi.
Powikłania półpaśca:
Nerwobóle, mrowienia, drętwienia i dodatkowo kłopoty ze snem, brak apetytu mogą nękać pacjenta przez kilka miesięcy lub lat. Aby rozpoznać neuralgię półpaścową ból musi trwać ponad 90 dni od czasu wystąpienia wysypki. Seniorzy są najbardziej obciążeni ryzykiem wystąpienia nerwobóli, które w dodatku są silniejsze i bardziej długotrwałe niż u młodszych osób.
Leczenie:
Konieczne jest zaordynowanie leków przeciwbólowych, niekiedy ból jest tak intensywny, że należy zastosować iniekcje ze środkiem znieczulającym. Nieprzyjemne dolegliwości mogą być złagodzone poprzez zimne kompresy i kąpiele. Leki antyhistaminowe pomagają łagodzić świąd.
Preparaty przeciwwirusowe zmniejszające czas trwania objawów, winny być zaaplikowane zaraz po pojawieniu się wysypki, co jest warunkiem skuteczności terapii.
Sposobem na obniżenie ryzyka zachorowania jest szczepionka przeciwko ospie wietrznej, gdyż każdy człowiek, który przechodził ospę wietrzną może zachorować na półpasiec. Szczepionka ta ma sens tylko u osób, które dotąd nie zostały zainfekowane wirusem VZV.
