Choroby układu sercowo-naczyniowego, głównie zawał serca oraz udar mózgu są najczęstszymi przyczynami zgonu. W przypadku udaru mózgu niecałe 50% osób ma szansę na całkowity powrót do zdrowia. Pozostałe osoby po przebytym udarze mózgu zwykle wymagają długiej rehabilitacji i opieki. Czym właściwie jest udar mózgu, jak do nie dochodzi i co dzieje się z mózgiem osób częściowo sparaliżowanych po udarze?
Czym jest udar mózgu?
Udar mózgu to stan, podczas którego dochodzi do obumarcia komórek mózgowych na wskutek zablokowania dopływy krwi. Zatrzymanie krążenia w pewnym obszarze tkanek mózgu uniemożliwia ich dotlenienie i odżywienia, dlatego w szybkim tempie dochodzi do ich obumarcia, czyli martwicy. W przypadku udaru krwotocznego komórki mózgu ulegają zniszczeniu także mechanicznie pod wpływem naciekającej krwi.
Niedokrwienny udaru mózgu
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje udaru mózgu, pomiędzy którymi podstawowymi różnicami są przyczyny oraz mechanizm powstawania udaru.
Najczęściej dochodzi do udaru niedokrwiennego, którego przebieg wygląda podobnie, jak przy zawale mięśnia sercowego. Podczas udaru niedokrwiennego dochodzi do niedrożności tętnicy zaopatrującej mózg w krew. W konsekwencji krew w danym obszarze mózgu nie przepływa wcale lub jest dostarczana w niewystarczającej ilości.
Przyczyną udaru mózgu najczęściej jest blaszka miażdżycowa, która blokuje światło naczyń żylnych. Gdy dojedzie do powstania skrzepu miażdżycowego w naczyniu mózgowym, wówczas następuje obumieranie neuronów.
Poza blaszkami miażdżycowymi do udaru może dochodzić także w wyniku zablokowania światła żylnego przez skrzeplinę krwi, czyli zator mózgu. Skrzepy powstają najczęściej u osób cierpiących na choroby serca, głównie migotanie przedsionków. Niekiedy do zatoru dochodzi u osób po przebytym zawale serca lub z wszczepionymi sztucznymi zastawkami. Każda nieprawidłowość układu sercowo-naczyniowego zwiększa ryzyko powstawania skrzeplin, a tym samym udaru niedokrwiennego mózgu.
Zdarza się, że powstający zator zostanie udrożniony samoistnie, zanim niedotlenienie spowoduje trwałe uszkodzenie mózgu. Wówczas mówi się o przemijającym incydencie niedokrwienia mózgu.
Krwotoczny udar mózgu – wylew
Kolejnym rodzajem zaburzeń neurologicznych jest udar krwotoczny mózgu. Zdarza się on znacznie rzadziej, jednak jest równie groźny dla zdrowia i życia. Udar krwotoczny mózgu potocznie nazywany jest wylewem, ponieważ w istocie dochodzi wówczas do wylewy krwi do mózgu.
Udar krwotoczny powstaje w wyniku pęknięcia osłabionego naczynia krwionośnego w mózgu. Zwykle przyczyną jest przewlekłe nadciśnienie, osłabienie tętnic u osób palących, a także współistniejące choroby, które maja wpływ na stan naczyń żylnych.
Po pęknięciu tętnicy dochodzi do wylania krwi, która napływa na tkanki doprowadzając do ich mechanicznego zniszczenia. Ponadto, rozerwanie bądź niewielkie uszkodzenie naczynia krwionośnego uniemożliwia dopływ krwi do danego fragmentu mózgu, przez co dochodzi do martwicy tkanek.
Warto pamięta, że każdy rodzaj udaru mózgu wymaga natychmiastowej ingerencji lekarza. Nie należy lekceważyć żadnych objawów, jak silny ból głowy, który może świadczyć o wylewie. Również nieuzasadnione osłabienie, lekki niedowład kończyn, czy trudności w mówieniu wymagają niezwłocznej wizyty u lekarza. Jedynie badanie tomograficzne może pomóc w ustaleniu rodzaju oraz przyczyny udaru mózgu, a tym samym w podjęciu odpowiednich kroków. Co więcej, jedynie szybka reakcja może uchronić chorego przed nieodwracalnymi skutkami udaru.
