Lektyny
Lektyny są to związki występujące w takich produktach jak fasola, groch, soja, bób, zboża. Ich rola sprowadza się do ochrony roślin przed owadami, grzybami, roślinożercami. W czerwonej fasoli oraz w nasionach bobu znajduje się substancja o nazwie fazyna, która powoduje sklejanie się czerwonych krwinek. Substancja ta jest inaktywowana pod wpływem wysokiej temperatury działającej przez minimum 30 minut. Zatrucie następuje po spożyciu surowych lub niedogotowanych ziaren fasoli. Reakcja organizmu występuje po 1-3 godzinach od spożycia produktu, na początku pojawiają się mdłości, następnie biegunka i ból brzucha. Przypadki zatruć są rzadkie, a ich przebieg zależy od dawki toksyny.
Amigdalina
Amigdalina występuje w pestkach takich roślin jak migdały, morele, czereśnie, wiśnie, jabłka. Pod wpływem enzymów trawiennych przewodu pokarmowego substancja ta ulega rozkładowi i powstaje kwas cyjanowodorowy. Aby doszło do zatrucia dorosła osoba musiałaby zjeść 50-60 sztuk gorzkich migdałów, gdyż dawka trująca to 1 mg cyjanowodoru na kg masy ciała. Małe i rozłożone w czasie dawki cyjanowodoru są neutralizowane przez organizm. Warto wiedzieć, że wspomniany związek znajduje się też w oleju z migdałów w stężeniu 4%.
Jony cyjankowe powodują niedotlenienie tkanek, co jest zjawiskiem niebezpiecznym zwłaszcza dla układu nerwowego, gdyż dysfunkcje w przekaźnictwie nerwowym prowadzą do zaburzeń rytmu serca. W początkowej fazie zatrucia dochodzi do wzrostu ciśnienia krwi, a później do jego drastycznego spadku. Inne symptomy zatrucia cyjankami to: duszności, ból w klatce piersiowej, drgawki, wymioty, utrata przytomności. Już niewielkie dawki cyjanowodoru mogą wywołać bóle głowy i nudności oraz dysfunkcje w działaniu układu nerwowego np. zaburzenia równowagi. Wpływ cyjanków na organizm jest odwracalny, jednakże do 2 lat po detoksykacji można zauważyć u pacjenta zaburzenia pamięci i mowy.
Amigdalina została wyizolowana w 1830 roku, a jej pierwsze użycie jako substancji o działaniu przeciwnowotworowym miało miejsce w Stanach Zjednoczonych w 1920 roku. Farmaceutyk z amigdaliną okazał się zbyt toksyczny i zrezygnowano z jego stosowania (głównym składnikiem o działaniu antynowotworowym jest prawdopodobnie cyjanek, który wywoływał u pacjentów zatrucia). W 1950 roku zaczęto pracować nad zmniejszeniem toksyczności leku. W kolejnych latach próbowano leczyć niewielkie grupy pacjentów wspomnianym farmaceutykiem, ale nie udowodniono, iż amigdalina powoduje trwałą poprawę stanu zdrowia pacjentów chorych na raka. Badania na zwierzętach oraz badania laboratoryjne nie dały jednoznacznych wniosków. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) nie zarejestrowała powyższej substancji jako wskazanej do terapii przeciwnowotworowej.
Aktywator Inicjatyw Senioralnych
2024-11-18
