Oboje małżonkowie mają obowiązek współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym. W szczególności małżonkowie mają obowiązek udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym oraz o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Co oznacza tak naprawdę, że mają obowiązek informować się wzajemnie o wszelkich czynnościach które podejmują, tak aby nie pozbawić drugiego małżonka możliwości podejmowania decyzji o jego majątku.
Małżonek może sprzeciwić się czynności zarządem majątkiem wspólnym zamierzonej przez drugiego małżonka, z wyjątkiem czynności w bieżących sprawach życia codziennego lub zmierzającej do zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny albo podejmowanej w ramach działalności zarobkowej. Przykładowo w sytuacji, gdy jeden z małżonków bez zgody drugiego małżonka planuje sprzedaż wspólnego samochodu (lub innego składnika majątku), to drugi małżonek może się temu sprzeciwić.
W przypadku składników majątkowych wchodzących w skład majątku wspólnego, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania:
– czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków;
– czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal;
– czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa;
– darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.
Ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Jeżeli drugi małżonek nie potwierdzi umowy to ta czynność prawna jest nieważna i nie odnosi żadnych skutków prawnych.
Ważne! W sytuacji, gdy jeden z małżonków odmawia zgody na dokonanie określonej czynności np. zgoda na podłączenie kanalizacji, doprowadzenie energii elektrycznej, naprawa rzeczy itp. lub jeżeli porozumie się z małżonkiem napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, to drugi małżonek może zwrócić się do sądu z wnioskiem o wydanie zezwolenia na dokonanie czynności. Sąd udzieli zezwolenia na dokonanie czynności w sytuacji, gdy jej dokonania wymaga dobro rodziny. W każdej sytuacji to sąd oceni całokształt okoliczności i na tej podstawie podejmie decyzję.
