Złamanie szyjki kości udowej dotyka najczęściej kobiet po 70 roku życia i jest konsekwencją upadku z własnej wysokości. Uraz ten zagraża życiu osoby starszej, co potwierdzają statystyki, bowiem w ciągu pierwszego roku po złamaniu umiera od 20 do 50% pacjentów. Najczęściej wybieraną metodą leczenia, jeśli stan zdrowia seniora na to pozwala, jest zabieg chirurgiczny. Po wykonaniu operacji należy jak najszybciej dążyć do przywrócenia ruchomości w kończynie dolnej. Terapie nieoperacyjne polegające na długoterminowym unieruchomieniu seniora zwykle przyczyniają się do rozwoju poważnych powikłań.
Operacyjne metody leczenia – endoprotezoplastyka (alloplastyka)
Od decyzji lekarza prowadzącego zależy, czy zostanie wykonana endoprotezoplastyka całkowita, czy częściowa, czyli wymianie ulegnie tylko głowa kości udowej. Zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym lub dokanałowym i trwa od 2 do 3 godzin. Po implantacji endoprotezy należy jak najszybciej przywrócić choremu sprawność. Pionizacja pacjenta przy użyciu balkonika może rozpocząć się już 2-3 dni po zabiegu. Całkowita długość pobytu na oddziale szpitalnym to średnio 10 dni, po których osoba starsza kończy hospitalizację i porusza się samodzielnie przy użyciu lasek łokciowych bądź chodzika.
Nieoperacyjne metody leczenia
U części seniorów występują przeciwwskazania do poddania ich zabiegom chirurgicznych. Dla takich pacjentów przewidziane jest unieruchomienie kończyny za pomocą buta gipsowego. Odłamy kostne w miejscu złamania nie zawsze dobrze się zrastają, natomiast długotrwałe przebywanie w pozycji leżącej przyczynia się do powstania odleżyn, zaburzeń w krążeniu obwodowym krwi, a także zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia zatorów i zakrzepów. Powyższe powikłania związane z długoterminowym unieruchomieniem powodują, iż ten typ leczenia stosowany jest tylko w uzasadnionych przypadkach.
Rehabilitacja i zalecenia po zabiegu wszczepienia sztucznego stawu biodrowego
Kontynuacja postępowania fizjoterapeutycznego ma niebagatelny wpływ na tempo powrotu do samodzielnej mobilności oraz przyczynia się do zwiększenia poziomu satysfakcji z życia. Rodzaj rehabilitacji zależy od typu wszczepionego implantu, chorób współistniejących, a także wieku pacjenta oraz poziomu jego sprawności sprzed operacji.
– Zabiegi hydroterapeutyczne, które redukują ból w obrębie stawu biodrowego oraz obniżają napięcie mięśniowe.
– Leczenie zimnem (krioterapia) stosowane jest u osób, które borykają się z obrzękami i stanami zapalnymi w okolicy stawu biodrowego.
– Laseroterapia jest wykorzystywana w celu zminimalizowania dolegliwości bólowych i poprawy krążenia w operowanym miejscu.
– Magnetoterapia, czyli wykorzystanie leczniczych właściwości pola magnetycznego. Terapia ta łagodzi ból zlokalizowany w okolicy stawu biodrowego oraz przyspiesza zabliźnianie się rany pooperacyjnej.
O czym powinni pamiętać opiekunowie?
Pacjenci po endoprotezoplastyce oraz ich rodziny i opiekunowie powinni być edukowani przez personel szpitala w zakresie stosowania specjalnych zaleceń pooperacyjnych, które mają na celu zmniejszenie ryzyka zwichnięcia endoprotezy w stawie biodrowym. Ważne jest, by pacjent unikał dźwigania, krzyżowania nóg, zakładania nogi na nogę, wykonywania ruchów rotacyjnych operowanej kończyny. Opiekunowie powinni zadbać o bezpieczne otoczenie, w którym na co dzień będzie przebywał senior. Warto pamiętać o zamontowaniu uchwytów i mat antypoślizgowych przy prysznicu, zainstalowaniu nakładki podwyższającej na sedes, dostosowaniu wysokości krzesła do wzrostu pacjenta. Pamiętajmy, by senior:
– korzystał z prysznica zamiast wanny
– zakładał skarpety, bieliznę, spodnie począwszy od kończyny operowanej
– używał łyżki do butów przy zakładaniu obuwia
