W życiu każdy z nas niejednokrotnie spotyka się z pojęciem współwłasności. Większość populacji jest członkiem jakiejś współwłasności. Niekiedy mniejszej, takiej jak mieszkanie, dom, nieruchomość gruntowa czy samochód, innym razem większej do której możemy zaliczyć firmę czy przedsiębiorstwo. Czym zatem jest przedmiotowa instytucja?
Otóż zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, współwłasność jest to własność tej samej rzeczy, która może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom, a więc co najmniej dwóm. Przykładem mogą być małżonkowie zamieszkujący jedną nieruchomość – dom, bądź też kamienica zamieszkiwana przez kilka odrębnych rodzin.
Zgodnie z art. 197 kodeksu cywilnego domniemywa się, że udziały współwłaścicieli są równe[1]. Jednakże polskie prawo wyróżnia dwa rodzaje współwłasności:
- współwłasność ułamkowa oraz,
- współwłasność łączna.
O współwłasności ułamkowej możemy mówić wtedy, gdy każdemu ze współwłaścicieli przysługuje udział w określonym prawie własności danej rzeczy (nieruchomości itp.), który jest określony ułamkiem, najczęściej zwykłym. Wskazać przy tym należy, że te udziały niekoniecznie muszą być równe. Każdy ze współwłaścicieli tego rodzaju współwłasności może w każdym czasie żądać zniesienia współwłasności, o czym mowa będzie w następnym artykule.
Natomiast współwłasność łączna zdecydowanie różni się od współwłasności ułamkowej. Nie jest ona bowiem bytem samym w sobie – nie jest rzeczą fizyczną, którą możemy w jakikolwiek sposób wyodrębnić. Współwłasność łączna pozostaje w ścisłym związku ze stosunkiem mającym charakter osobisty, którym jest np. związek małżeński, czy też umowa spółki cywilnej. Udziały w tym rodzaju współwłasności nie są w żaden sposób określone, co nie oznacza, że ich w ogóle nie ma. Wskazać bowiem należy, że nie są one dookreślone. Nie można ich również przedstawić w formie ułamka do czasu zniesienia owej współwłasności. Zaznaczyć bowiem należy, że często (jednakże nie zawsze) z chwilą ustania takiego stosunku osobistego, jakim jest np. związek małżeński, współwłasność łączna przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych.
[1] Wskazać przy tym należy, że jest to tylko domniemanie, albowiem osoby będące we współwłasności mogą na drodze sądowej bądź tej za pomocą odpowiedniej umowy zwiększyć albo zmniejszyć wielkość swoich udziałów w danej współwłasności.
