Szukaj

Rak jelita grubego jako choroba zależna od stylu życia

Rak jelita grubego jako choroba zależna od stylu życia

Rokrocznie u około 15 000 mieszkańców Polski diagnozowany jest rak jelita grubego, a ponad 4 000 pacjentów umiera każdego roku z powodu tej choroby. Nowotwór może rozwinąć się w każdym z 3 odcinków jelita grubego: kątnicy, okrężnicy, odbytnicy. Płeć nie jest czynnikiem predysponującym do zachorowania, zarówno kobiety jak i mężczyźni są jednakowo narażeni. 90% złośliwych zmian nowotworowych w jelicie grubym tworzy się z łagodnych polipów. Rak rozrasta się wewnątrz lub na zewnątrz jelita.

Objawy:

W początkowej fazie, kiedy rak jest wyleczalny, osoba chora może nie odczuwać wyraźnych symptomów. Niestety w Polsce rak wykrywany jest późno, czyli w stadium zaawansowanym. Zależnie od fragmentu jelita, w którym umiejscowił się nowotwór, mogą wystąpić następujące objawy:

– utajone krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego prowadzące do rozwoju niedokrwistości

– jawne krwawienie z odbytu

– ból lub guzek w odbycie

– chodzenie do toalety częściej niż dotychczas

– zmiany w wyglądzie stolca np. śluz w kale

– zaparcia

– permanentne biegunki

– nieustające parcie na stolec, uczucie niepełnego wypróżnienia

– ból brzucha

– wzdęcia w jelitach, gazy, skurcze

Nowotwór w zaawansowanym stadium przejawia się brakiem łaknienia i utratą masy ciała.

 

Jakie czynniki związane ze stylem życia przyczyniają się do zachorowania na raka jelita grubego?

– duża ilość tłuszczów zwierzęcych w diecie

– małe spożycie pokarmów bogatych w błonnik i witaminy

– żywność przetworzona chemicznie, zawierająca utwardzone tłuszcze roślinne tzn. tłuszcze trans (dania typu fast-food, frytki, chipsy)

– palenie papierosów

– zbyt niska aktywność fizyczna

– nadużywanie alkoholu

Inne czynniki to:

– wiek (ryzyko wzrasta po przekroczeniu 50 roku życia)

– predyspozycje genetyczne

Ryzyko zachorowania zwiększa się nawet 6-krotnie, gdy ktoś z krewnych pierwszego stopnia (rodzice, rodzeństwo) zachorował na raka jelita grubego przed 55 rokiem życia. Można wykonać badania genetyczne na obecność mutacji predysponujących do rozwoju nowotworu jelita. Badania polegają na pobraniu próbki krwi do badania.

Niektóre choroby uwarunkowane genetycznie również są czynnikiem ryzyka zachorowania na raka:

– zespól rodzinnej polipowatości gruczolakowatej

– zespół Lyncha

– choroby zapalne jelit np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Osoby po 50 roku życia, zwłaszcza osoby będące w grupie ryzyka z powodu występowania raka jelita grubego w rodzinie, powinny wykonywać co 1-2 lata badanie na obecność krwi utajonej w kale oraz badanie per rectum (zwłaszcza mężczyźni).

Zarówno mężczyźni, jak i kobiety winni zgłaszać się profilaktycznie na kolonoskopię co 10 lat.  Jednoznaczną diagnozę daje jedynie pobranie próbki tkanki, czyli badanie histopatologiczne polipa lub guza. Warto wiedzieć, że polip przeistacza się w zmianę nowotworową około 10 lat. Gdy uda się wykryć schorzenie w początkowym stadium, odsetek 5-letniego przeżycia wynosi 90%, czyli niebezpieczeństwo nawrotu raka po 5 latach jest znikome.

Co jeść, aby chronić się przed rozwojem raka?

W zapobieganiu rozwojowi raka jelita grubego pomagają probiotyki, czyli kultury bakterii obecne w fermentowanych napojach mlecznych. Konieczne jest dostarczenie w diecie dużych ilości wapnia i witaminy D, aby zapobiec transformacji nowotworowej komórek jelita oraz zahamować wzrost już zmienionych chorobowo komórek. Wapń występuje w mleku i produktach mlecznych oraz w rybach, które możemy zjeść z ościami (sardynki, szprotki). Witaminę D odnajdziemy w rybach takich jak: łosoś, śledź, makrela, tuńczyk oraz w żółtku jaja.