Na wstępie zaznaczyć należy, że ubezpieczenie emerytalno-rentowe różni się od ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, które zawarte jest w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Różnica dotyczy kwestii, w której w ubezpieczeniu społecznym rolników występuje jedna składka łącznie na emerytury i renty, zaś w ubezpieczeniu z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych występuje odrębna składka zarówno na ubezpieczenie emerytalne, jak i ubezpieczenie rentowe.
Przedmiotowemu ubezpieczeniu podlega:
- rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny;
- domownik rolnika, o którym mowa powyżej;
- osoba pobierająca rentę strukturalną;
- małżonek osoby pobierającej rentę strukturalną, o ile jest ona wypłacana ze zwiększeniem na małżonka.
Dobrowolnie do ubezpieczenia emerytalno-rentowego na wniosek, może dołączyć również:
- inny rolnik lub domownik, który podlega ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu lub macierzyńskiemu w pełnym zakresie, jeżeli złożono wniosek o objęcie go ubezpieczeniem emerytalno-rentowym;
- rolnik, który zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej i nie nabył prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia, jeżeli podlegał przedmiotowemu ubezpieczeniu przez co najmniej 12 lat i 6 miesięcy;
- rencista pobierający rentę rolniczą okresową;
- były rolnik lub domownik, nieprowadzący działalności rolniczej w związku z nabyciem prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Warto również wskazać, że za rolnika lub domownika, którzy podlegają ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem, składka na przedmiotowe ubezpieczenie jest finansowana z budżetu państwa do funduszu emerytalno-rentowego, który jest przeznaczony na te składki, pod warunkiem, że wskazany rolnik lub domownik nie podlegają innemu ubezpieczeniu społecznemu. Powyżej opisane finansowanie następuje od dnia zgłoszenia przez rolnika opłacającego składki za te osoby wniosku wraz z oświadczeniem o sprawowaniu przez te osoby osobistej opieki nad dzieckiem.
Powyższe przesłanki odnoszące się do wieku i stanu zdrowia dzieci zostały dokładnie opisane w art. 16a ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Składki miesięczne za każdego ubezpieczonego wynoszą:
- 10 % emerytury podstawowej – w przypadku gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych do 50 ha przeliczeniowych;
- 12 % emerytury podstawowej – w przypadku gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych do 100 ha przeliczeniowych;
- 24 % emerytury podstawowej – w przypadku gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 100 ha do 150 ha przeliczeniowych;
- 36 % emerytury podstawowej – w przypadku gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 150 ha do 300 ha przeliczeniowych;
- 48 % emerytury podstawowej – w przypadku gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 300 ha przeliczeniowych.
Zaznaczyć należy, że w przypadku gdy okres, w którym dana osoba podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu jest krótszy niż miesiąc, to wówczas wysokość składki oblicza się proporcjonalnie do liczby dni podlegania ubezpieczeniu w tym konkretnym miesiącu.
