Miejskie wyspy ciepła to obszary w miastach, w których wysoka temperatura utrudnia mieszkańcom normalne funkcjonowanie.
Powszechna urbanizacja stanowi jedną z najważniejszych przyczyn zmian klimatycznych. Rozwój miast wpływa na modyfikację środowiska przyrodniczego poprzez sztuczne ukształtowanie podłoża w postaci zabudowy, ciągów komunikacyjnych czy zieleni miejskiej. Z tego względu w miastach tworzą się specyficzne warunki klimatyczne.
Osoby, które nie są nawykłe do życia w mieście, z pewnością odczuwają szybko lokalne zmiany klimatu na terenie miasta i w obszarach podmiejskich.
Modyfikacje klimatu są szczególnie groźne dla osób starszych i chorych. Dotyczą wzrostu zanieczyszczeń powietrza, właściwości radiacyjnych oraz termiczno-wilgotnościowych, cyrkulacji powietrza oraz opadów atmosferycznych.
Jedną z najbardziej charakterystycznych i najdokładniej zbadanych cech miejskiego klimatu jest wyspa ciepła, czyli zjawisko wzrostu temperatury w mieście w stosunku do terenów pozamiejskich.
Miejskie wyspy ciepła to zjawisko o dużej zmienności i intensywności.
Miejskie wyspy ciepła dają o sobie znać we wszystkich porach roku, jednak najmocniej w okresach przesileń – latem i zimą. W okresie letnim w miastach jest o wiele cieplej niż na wsiach. Duże ilości ciepła, które zostały zgromadzone w mieście w ciągu dnia, są uwalniane do atmosfery porą nocną. Wynika to ze zwiększonej pojemności cieplnej sztucznych powierzchni.
Najcieplejsze są na ogół centra miast, dlatego osoby starsze zamieszkujące dzielnice przylegające do centrum mogą czuć się szczególnie zmęczone i osłabione w okresach letnich. Co więcej, geometria wysokich budynków, usytuowanych w bliskiej odległości od siebie, utrudnia efektywne wypromieniowania energii przez ulice i ściany. To, co zostanie wypromieniowane z jednego budynku, zostaje zaabsorbowane przez dalszą zabudowę, skutkiem czego efekt nasila się jeszcze bardziej. Stal, szkło i beton emitują ogromne ilości ciepła, które pochłaniają z promieni słonecznych w upalne dni.
W okresie letnim wysokie temperatury są szczególnie niebezpieczne dla osób starszych. Jeżeli zatem istnieje taka możliwość, warto – przynajmniej na krótki okres – wyrwać się z miasta i zaczerpnąć oddechu na wsi czy na działce a jeśli to niemożliwe udać się po prostu do parku.
