Nasiona soi zawierają duże ilości białka i tłuszczów, zwłaszcza nienasyconych kwasów tłuszczowych. Przyswajalność białka sojowego jest porównywalna do przyswajalności białka z produktów odzwierzęcych. Kolejną zaletą białka pochodzącego z soi jest uwalnianie się z niego, pod wpływem trawienia bądź obróbki kulinarnej, peptydów biologicznie czynnych. Takim związkiem jest lunazyna wykazująca aktywność antyoksydacyjną, przeciwzapalną i przeciwnowotworową. Wspomniany peptyd nie zostaje rozłożony w przewodzie pokarmowym pod wpływem działania enzymów trawiennych, więc jest w stanie dotrzeć do narządów bez utraty korzystnych właściwości. Badania wykazały, że lunazyna blokuje podziały komórek zmienionych nowotworowo, a także intensyfikuje wrodzoną odporność organizmu.
Izoflawony
W nasionach soi obecne są izoflawony określane mianem fitoestrogenów, czyli niesteroidowych związków pochodzenia roślinnego o budowie i funkcji podobnej do żeńskich hormonów płciowych. Warto rozważyć stosowanie wspomnianych związków w celu łagodzenia dolegliwości występujących podczas menopauzy.
Izoflawony redukują aktywność enzymów biorących udział w procesie powstawania nowotworów oraz ułatwiają przechodzenie komórek nowotworowych na drogę zaprogramowanej śmierci, czyli apoptozy. Omawiane substancje mogą uczestniczyć w hamowaniu rozwoju raka sutka i prostaty oraz ograniczaniu angiogenezy, czyli rozwoju nowych naczyń krwionośnych pośredniczących w rozsiewie komórek nowotworowych i utrzymaniu środowiska sprzyjającego rozrostowi guza nowotworowego. Antyoksydacyjne oddziaływanie izoflawonów też przyczynia się do zapobiegania powstawaniu raka.
Wspomniane substancje wpływają też na ograniczenie utraty masy kostnej, co skutkuje obniżeniem ryzyka złamań. Izoflawony osłabiają działanie komórek kościogubnych, natomiast promują aktywność komórek kościotwórczych.
Kwasy nienasycone
Z soi wytwarza się olej sojowy będący źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, takich jak kwas linolowy i kwas linolenowy. Wśród kwasów tłuszczowych zawartych w powyższym oleju możemy odnaleźć także jednonienasycony kwas oleinowy. Kwas ten odpowiedzialny jest za zwiększoną odporność oleju sojowego na procesy utleniania. Istnieją także doniesienia na temat zdolności kwasu oleinowego do zmniejszania stresu oksydacyjnego w komórkach, a więc do ochrony DNA przed uszkodzeniami, jak i obniżenia prawdopodobieństwa rozwoju chorób nowotworowych. Spożywanie jednonienasyconych kwasów tłuszczowych wpływa też na utrzymanie funkcji poznawczych u seniorów. Organizmy osób starszych wykazują osłabioną zdolność do samodzielnej produkcji powyższych związków, więc warto zawrzeć olej sojowy w jadłospisie.
Czy spożywanie soi może być szkodliwe?
Soja i produkty otrzymane na jej bazie wykazują właściwości alergenne ze względu na obecność alergizujących białek, odpornych na wysoką temperaturę. Obecne techniki hodowlane pozwalają otrzymać hipoalergiczne odmiany ziarna sojowego, a pod wpływem procesów fizykochemicznych można uzyskać produkty sojowe o obniżonej alergenności.
Wegetarianie spożywający produkty sojowe jako substytuty mięsa, powinni kontrolować poziom żelaza i cynku w organizmie, gdyż w nasionach soi znajdują się fityniany wiążące jony metali, co powoduje zahamowanie wchłaniania powyższych pierwiastków.
