W Polsce dostępnych jest tylko niewiele ponad 400 geriatrów, co jest kilka razy mniej niż średnia europejska. Większość geriatrów pracuje również w innych dziedzinach medycyny, takich jak lekarze rodzinni, interniści, kardiolodzy czy diabetolodzy. Dlatego pracują oni w placówkach, które realizują ich specjalności. Aktualnie mamy mniej niż 1000 łóżek geriatrycznych w szpitalach wojewódzkich i klinicznych.
Niestety, niektóre oddziały mają lub miały w swojej nazwie geriatrię, ale nie wykonują tak naprawdę procedur geriatrycznych, a jedynie internistyczne. Geriatria i interna w dużej mierze się pokrywają, ale ważne jest, aby zajmować się nie tylko internistycznymi procedurami, ale również innymi problemami związanymi z osobami starszymi. Dotyczy to przede wszystkim rehabilitacji, psychiatrii i neurologii.
Od kilku lat na kierunkach lekarskich studiów medycznych prowadzone są zajęcia z geriatrii w ramach chorób wewnętrznych oraz interny. Niestety, nie jest określona liczba godzin, które powinny być poświęcone na ten temat. Natomiast na kierunkach takich jak pielęgniarstwo czy fizjoterapia od wielu lat realizowana jest geriatria i przewidziane są określone godziny na te zajęcia.
Trudno jest oszacować liczbę opiekunów do opieki domowej w Polsce. Wielu osób w wieku 80+ pozostaje bez opieki i mieszka samotnie. Rzadko stać ich na prywatną opiekę w domu lub w domu opieki. W Polsce system opieki nad osobami starszymi oparty jest głównie na rodzinie. Funkcjonuje to dobrze na terenach wiejskich, gdzie ponad 90% osób twierdzi, że rodzina i sąsiedzi pomagają. W miastach to tylko niemal 60% osób uważa ten problem za optymistyczny.
Niestety, polski system opieki jest nadal słabszy niż dziesięć lat temu. Wiele zostało już zrobionego, ale ciągle jest to za mało w porównaniu do rosnącej liczby osób starszych. Cieszymy się, że żyjemy dłużej i chcemy być jak najdłużej zdrowi, ale to jest wyzwanie, które musimy podjąć. Oczywiście nie zależy to tylko od systemu opieki czy służby zdrowia, ale również od nas samych. Powinniśmy zrobić wszystko, aby budować nasz potencjał zdrowotny i być sprawny aż do późnej starości. Najważniejszym elementem jest aktywność fizyczna, która przyczynia się do długotrwałej sprawności.
W Polsce, podobnie jak na całym świecie, istnieje stosunkowo niewiele programów typowych dla leczenia seniorów. Jednak coraz większą uwagę poświęca się profilaktyce. Szczepienia przeciwko grypie, pneumokokom, tężcowi czy krztuścowi, profilaktyka osteoporozy, odpowiednia suplementacja witaminą D3 i wapnem, kontrola ciśnienia krwi i poziomu cukru, wszystko to przyczynia się do utrzymania sprawności przez dłuższy czas. Warto zauważyć, że w Polsce nadużywamy leków i suplementów diety, podczas gdy powinniśmy przyjmować tylko te farmaceutyki, które są rzeczywiście potrzebne.
Co możemy zrobić w najbliższej przyszłości, aby skutecznie zadbać o bezpieczeństwo seniorów i zwiększyć liczbę czynnych geriatrów?
1. Zachęcanie studentów medycyny do specjalizacji w geriatrii poprzez wprowadzenie odpowiednich stypendiów, programów stażowych i szkoleń, które skupiałyby się na tej specjalizacji.
2. Promowanie geriatrii jako atrakcyjnej dziedziny. Cenne byłyby kampanie informacyjne i reklamowe skierowane do studentów medycyny, które wyjaśniałyby korzyści i perspektywy związane z pracą jako geriatra. Organizacja spotkań i wydarzeń skierowanych do studentów, podczas których mogliby dowiedzieć się więcej o tej dziedzinie.
3. Inwestowanie w rozwój geriatrycznej infrastruktury. Tworzenie nowych oddziałów i szpitali geriatrycznych, a także rozbudowa istniejących wymagają zapewnienia odpowiednich środków finansowych na zakup niezbędnego sprzętu i technologii medycznych, ale w dłuższej perspektywie przyczyni się do zmniejszenia kosztów leczenia.
4. Rozwój programów szkoleniowych dla istniejących lekarzy poprzez organizowanie specjalistycznych kursów i szkoleń dla lekarzy, którzy są zainteresowani geriatrią. Również realizowanie programów doskonalenia zawodowego w tej dziedzinie.
5. Wspieranie badań naukowych w geriatrii poprzez zapewnienie dedykowanych grantów badawczych oraz zachęcanie lekarzy do prowadzenia badań i publikowania wyników w dziedzinie geriatrii.
6. Nawiązywanie współpracy z renomowanymi zagranicznymi ośrodkami medycznymi, które mają rozwiniętą geriatrię. Umożliwiłoby to wymianę wiedzy i doświadczeń oraz szkolenie geriatrów w Polsce.
Poprawienie dostępności i ilości geriatrów w Polsce jest kluczowe dla zaspokojenia potrzeb osób starszych i podniesienia standardu opieki nad nimi. Wdrażanie powyższych działań pomoże w zwiększeniu liczby geriatrów, którzy będą świadczyć wysokiej jakości opiekę medyczną dla naszych seniorów.
