Za pojawianie się objawów alergii odpowiedzialny jest alergen oraz wytwarzana przez organizm histamina. Z tego powodu histamina przez wielu uznawana jest za związek niekorzystny, tymczasem pełni ona w organizmie bardzo ważne funkcje. Poza naturalnym występowaniem w organizmie histaminę możemy znaleźć również w wielu produktach spożywczych, a jej nadmiar może być groźny dla osób nietolerujących histaminy.
Co to jest histamina?
Histamina to hormon należący do grupy o nazwie aminy biogene, podobnie jak fenyloamina, tryptamina i kadaweryna. W organizmie histamina gromadzi się w formie nieczynnej w tkance łącznej i błonach śluzowych. Do jej uwalniania dochodzi dopiero pod wpływem czynnika inicjującego, którym może być np.:
- alergen – czynnik uczulający, np. produkt spożywczy, pyłki, środki chemiczne, leki;
- zmiana temperatury;
- uszkodzenie tkanki, np. rana, uderzenie, ukłucie.
Pod wpływem wspomnianych czynników dochodzi do uwalniania histaminy, która działa poprzez łączenie się receptorami H1, H2, H3 lub H4. Popularne leki stosowane w przypadku alergii często hamują wydzielanie histaminy poprzez łączenie się z poszczególnymi receptorami. Zwiększona ilość wydzielanej histaminy inicjuje w organizmie wiele zmian, w wyniku czego dochodzi do objawów takich jak np.:
- zmiany na skórze: przekrwienie, świąd, opuchlizna;
- zwiększone wydzielanie śluzu w wyniku skurczu mięśni gładkich;
- katar i kichanie w wyniku pobudzenia nerwów czuciowych;
- dolegliwości ze strony oczu: pieczenie, swędzenie, obrzęk powiek, nadmierne wydzielanie łez.
Pomimo, że objawy zwiększonej ilości wydzielania histaminy nie należą do przyjemnych, warto pamiętać, że takie działanie organizmu najczęściej jest korzystne. Wzmożona produkcja histaminy następuje po to, by usunąć z organizmu potencjalnie zagrażający czynnik. Kichamy, kaszlemy i łzawimy, żeby organizm mógł się oczyścić z zarazków. Zagrożeniem jest stan, gdy nasz organizm nieprawidłowo rozpoznaje zagrożenie i wydziela histaminę bez potrzeby w zbyt dużych ilościach.
Poza naturalnym występowaniem w organizmie histamina wytwarzana jest także przez bakterie w żywności. Najwięcej jest je w produktach nieświeżych, np. w zepsutych rybach, gdzie histamina odpowiada za charakterystyczny zapach nieświeżej ryby. Ponadto, histaminę znajdziemy w żywności takiej jak np.:
- owoce morza,
- sery pleśniowe,
- peklowane mięso,
- kapusta i ogórki kiszone.
Histamina przyjmowana wraz z żywnością zwykle nie stanowi jednak zagrożenia, ponieważ jest skutecznie rozkładana przez enzym – diaminooksydazę (DAO).
